20 grudnia 2021 roku odbyło się V w VI kadencji Walne Zgromadzenie Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego. W sali konferencyjnej Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego w Łodzi przy ulicy Beskidzkiej 124 spotkali się przewodniczący i delegaci z poszczególnych rad powiatowych, Zarząd Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego reprezentowali: Prezes IRWŁ Bronisław Węglewski, Wiceprezes IRWŁ Andrzej Komala, Członkowie Zarządu: Ewa Bednarek, Adam Michaś, Jacek Ossowicz, oraz zaproszeni goście.
Na Walne Zgromadzenie IRWŁ przybyli: Krzysztof Ciecióra – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Robert Nowak – Członek Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych, Cezary Grabarczyk - Poseł RP, Marcin Podgórski- Dyrektor Domu Łódzkiego w Brukseli, Andrzej Górczyński - Członek Zarządu Województwa Łódzkiego i Delegat IRWŁ, Tomasz Nowicki - Dyrektor KRUS OR w Łodzi, Włodzimierz Skorupski – Łódzki Wojewódzki Lekarz Weterynarii, Anna Bieniawska – Dyrektor Biura Regionalnego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” Oddział w Łodzi, Grzegorz Franczak – Zastępca Dyrektora ARiMR OR w Łodzi.
Walne Zgromadzenie IRWŁ otworzył Prezes IRWŁ Bronisław Węglewski, który przywitał członków Walnego Zgromadzenia oraz zaproszonych gości.
Na Walnym Zgromadzeniu IRWŁ zabrał głos Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Krzysztof Ciecióra, który na wstępie podziękował za zaproszenie i podkreślił, że chce mieć kontakt z rolnikami, by słuchać rolników i czerpać z ich doświadczeń. Nowy Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryk Kowalczyk został powołany do rangi Wicepremiera, co zwiększa jego wpływy w prowadzeniu resortu, zwłaszcza w obecnej trudnej sytuacji związanej z występowaniem wirusa ASF oraz ptasiej grypy. Rolnicy, u których w gospodarstwach wystąpiła wirus i utracili dochody, mają zapewnioną pomoc ze strony Skarbu Państwa. Będzie również pomoc na odbudowę stad, utrzymanie loch. Zmiany będą również dotyczyć systemu ubezpieczeń rolniczych, rekompensat w szkodach wyrządzonych przez zwierzynę łowną i leśną, a także minimalizację szkód spowodowanych wystąpieniem niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi.
Ministerstwo stawia również na dofinansowanie małej retencji w celu efektywnej gospodarki wodami.
Holding spożywczy, o którym wcześniej informowało ministerstwo, będzie utworzony w celu kształtowania ceni i interwencji na rynkach rolnych.
Ministerstwo planujemy też wsparcie polskiego przemysłu przetwórczego, a także rozwój rynków i targowisk ułatwiających sprzedaż produktów rolnych bezpośrednio przez rolnika.
Po wystąpieniu Wiceministra Krzysztofa Ciecióry, głos zabrał między innymi Krzysztof Nowak – Delegat z Rady Powiatowej IRWŁ Powiatu Zduńskowolskiego, który poprosił, aby rząd RP interweniował w sprawie ASF, wysokich cen nawozów i innych środków do produkcji rolnej.
Prezes IRWŁ Bronisław Węglewski stwierdził, że w ostatnim półroczu na terenie województwa łódzkiego, ale także na terenie całego kraju, wystąpiły trudności z zakupem nawozów mineralnych, głównie azotowych i wieloskładnikowych, ale także nawozów z grupy fosforowych i potasowych. Prezes wnioskował, by tak jak w przypadku paliwa rolniczego, wprowadzić rekompensatę do zakupu nawozów mineralnych przynajmniej 500 zł pomocy do 1 ha. Odpowiadając na te wnioski Podsekretarz Stanu Krzysztof Ciecióra – odpowiedział, że będzie udzielona pomoc poszkodowanym rolnikom. Prowadzone są również rozmowy z Grupą Azoty, które uruchomią sprzedaż nawozów bezpośrednio rolnikom.
Od marca zostanie także uruchomiony system wsparcia w celu podniesienia rentowności małych gospodarstw.
Marcin Podgórski - Dyrektor Domu Łódzkiego w Brukseli, zaznaczył, że Dom Łódzki wspiera rolników w działaniach idących w kierunku udoskonalenia produkcji rolnej, szczególnie w małych gospodarstwach rolnych. Unia Europejska chce te działania dofinansować. Niezbędne jest tworzenie Konsorcjów, które pozwoliłoby na współpracę rolników z różnych krajów by wymieniać doświadczenia, poglądy i wdrażać programy. Dom Łódzki pilotowałby realizację programów, by stworzyć nowoczesne, innowacyjne rolnictwo. Zaproszenie do współpracy są rolnicy, którzy chcą skorzystać z dodatkowych środków na działalność rolniczą, poza środkami wynikającymi ze Wspólnej Polityki Rolnej.
Kolejnym zabierającym głos był Poseł na Sejm RP - Cezary Grabarczyk, który podkreślił, że został wybrany z okręgu piotrkowskiego, gdzie rolnicy stanowią dużą grupę odwiedzających jego biuro poselskie, dlatego zna problemy wynikające z wystąpienia wirusa ASF, ptasiej grypy, zwyżki cen nawozów mineralnych, paliwa rolniczego. Zaznaczył, że w woj. łódzkim 70 % powierzchni stanowią użytki rolne, dlatego jego ugrupowanie (Platforma Obywatelska) zaproponowało zwiększenie o 1 mld złotych dopłaty do sektora rolniczego, z czego 200 milionów na dopłaty do ubezpieczeń. W przygotowaniu znajduje się również projekt ustawy w sprawie pomocy dla rolników, jeśli chodzi o ceny nawozów mineralnych.
Andrzej Górczyński Członek Zarządu Województwa Łódzkiego, jednocześnie Delegat WZ IRWŁ, poinformował, że Sejmik Województwa Łódzkiego przyjął nową strategię dla rozwoju Województwa Łódzkiego. Urząd Marszałkowski ma świadomość, że każda gmina musi być jednakowo doceniana. Obecnie pracuje się nad nową uchwałą o podziale województwa na obwody łowieckie. Wszystkie obwody łowieckie powinny działać w granicach naszego województwa. Został również przyjęty program ochrony powietrza, z którego będą finansowane działania dotyczące wymiany pieców. Z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich nie można bezpośrednio wspierać rolnictwa, jednak dla Rad Sołeckich przeznaczono 6 mln złotych, które będą wsparcie dla gospodarki wodno-ściekowej. Rusza również pilotaż odbudowy zbiorników wodnych, a program – Ogrody, mający na celu nowe nasadzenia drzew.
Warto zaznaczyć, że wszystkie gminy, które złożyły wnioski w sprawie budowy targowisk, zostały rozpatrzone pozytywnie. Kwota wsparcia to 3 mln złotych.
Andrzej Gorczyński zapowiedział uruchomienie w centrum Łodzi, nowoczesnego miejsca sprzedaży produktów rolnych przez rolników. W zasobach Urzędu Marszałkowskiego znajduję się 2 hektarowa działka położona na ulicy Drewnowskiej, będzie tam także zorganizowane miejsce dla edukacji dzieci i młodzieży szkolnej.
Włodzimierz Skorupski – Łódzki Wojewódzki Lekarz Weterynarii podkreślił w swoim wystąpieniu, że głównym i najważniejszym problemem działań Inspekcji Weterynaryjnej, to likwidacja skutków ASF w trzodzie chlewnej i ptasiej grypy w hodowli drobiu. W całym kraju stwierdzono 123 ogniska ASF - na szczęście w województwie łódzkim tylko 3 - które spowodowały, że zgodnie z zobowiązującymi przepisami, procesowi utylizacji trzeba było poddać 6608 szt. trzody chlewnej. Na pytanie dot. szczepienia psów przeciw wściekliźnie, Włodzimierz Skorupski zaznaczył, że to obowiązek właściciela psa, a weterynaria nie ma instrumentów wywierających wpływ ma właścicieli zwierząt.
Wojewódzki Lekarz Weterynarii wyjaśnił również, że niedopuszczalne jest wystawianie świadectw pochodzenia zwierząt poza gospodarstwem – szczególnie w obecnej sytuacji epidemiologicznej. Badanie zwierzęcia - wystawianie świadectwa zdrowia jest podstawową czynnością przy zwalczaniu wirusa ASF.
Tomasz Nowicki Dyrektor KRUS OR w Łodzi omówił sytuację związaną z ubezpieczeniem społecznym rolników i ich rodzin. Obecna liczba ubezpieczonych wynosi 89323 osoby, a wpływy z ubezpieczenia to kwota 119 mln zł. KRUS wypłacił także świadczenie 13 i 14 emerytury. W roku bieżącym odnotowano 924 wypadki przy pracy rolniczej - wzrost o 4,3 %. W zakresie działań prewencyjnych prowadzone są szkolenia bhp, konkursy plastyczne dzieci i młodzieży szkolnej, olimpiady o wiedzy bhp dla uczniów szkół rolniczych oraz akcje wymiany osłon wałów przegubowo-teleskopowych czy zakup toreb ratowniczych dla OSP.
Grzegorz Franczak Zastępca Dyrektor ARiMR OR w Łodzi, zaznaczył, że w województwie łódzkim wpisanych do Krajowego rejestru ewidencji producentów jest 197043 podmiotów, co stanowi 8,48 % wszystkich podmiotów w Polsce. W kampanii w 2021 roku, wnioski o przyznanie płatności obszarowych do dnia 30.11.2021 wypłacono w 95 %. Rozpatrywane są wnioski rolników w ramach: wyrównania dochodów w strefach ASF, zwrotu kosztów na spełnienie wymogów bioasekuracji przed ASF, pomocy klęskowej za szkody w 2020 roku, w związku z prowadzeniem działalności statutowej dla KGW czy dopłaty do materiału siewnego.
Realizowane są płatności w ramach premii dla młodych rolników, a także wsparcie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej czy restrukturyzację małych gospodarstw. Wypłacono również pomoc z tytułu tworzenia grup producentów i organizacji producentów, inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów.
Informacja z Działalności Zarządu IRWŁ znalazła się w materiałach, które Członkowie Walnego Zgromadzenia otrzymali wraz z zaproszeniem, a także dostępna jest na stronie internetowej www.izbarolnicza.lodz.pl.
Informacje z Działalności Krajowej Rady Izb Rolniczych przedstawił Robert Nowak - Członek Zarządu KRIR. Najważniejsze z zadań Zarządu to:
- stanowisko dotyczące wskazania Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi najistotniejszych bieżących problemów w rolnictwie.
- podjęcie działań w celu intensyfikacji działań dotyczących skutecznego zwalczania ASF na terenie Polski,
- wprowadzenie programów wsparcia rodzimej produkcji trzody chlewnej,
- kompleksowa nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, m.in. nabycia prawa do emerytury rolniczej bez konieczności zdania gospodarstw rolnego, łączenia KRUS z ZUS do praw emerytalnych,
- kompleksowa zmiana systemu ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich,
- stworzenie Systemu Ochrony Dochodów Rolniczych,
- opracowanie zmian w systemie funkcjonowania oddłużenia gospodarstw rolnych,
- zmiana systemu szacowania i wypłat odszkodowań za szkody łowieckie,
- zmiana systemu szacowania i zgłaszania strat klęskowych w gospodarstwach rolnych,
- uwzględnienie przez Rząd RP rolników w Tarczy Antyinflacyjnej,
- zapewnienie zapisów w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla równego traktowania gospodarstw rolnych niezależnie od wielkości.
Podczas Obrad Walnego Zgromadzenia zostały wypracowane i przyjęte do realizacji wnioski:
- Podjąć działania mające na celu wprowadzenie obowiązku dla podmiotów skupowych kukurydzy na mokro do ustalenia jej wilgotności miernikami mierzącymi metodą mielenia i odparowywania. Ta sama partia kukurydzy miała w każdym punkcie skupu inną wilgotność, rozpiętość od 2-6% różnicy. Urządzenia pomiarowe powinny być pod nadzorem Urzędu Miar i Wag.
- Podjąć działania mające na celu wydłużenie terminu stosowania nawozów naturalnych do 30 listopada, a docelowo doprowadzić do zniesienia terminów stosowania nawozów azotowych mineralnych oraz nawozów naturalnych płynnych i stałych stosowanych na gruntach ornych. Wielu rolników sygnalizuje nam, że w związku z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi nie ma możliwości zastosowania obornika w danym okresie, dlatego wnioskujemy o całkowite zniesienie terminów stosowania nawozów azotowych mineralnych oraz nawozów naturalnych płynnych stosowanych na gruntach ornych. Występujące w ostatnich latach globalne ocieplenie sprawia, że zastosowanie obornika w późniejszym czy wcześniejszym terminie nie spowoduje zagrożenia dla środowiska. Rolnicy mają pełną świadomość, kiedy i w jakich warunkach stosować nawożenie i terminy ich stosowania powinny być uzależnione od panujących warunków atmosferycznych.
- Podjąć działania, aby osoby decydujące się na zamieszkanie na wsi mieli świadomość, że godzą się na wszystkie uciążliwości wynikające z prowadzenia gospodarstwa rolnego (odory, głośna praca maszyn rolniczych).
- Podjąć działania w celu, aby okresem referencyjnym dla rolników ubiegających się o dopłaty do utrzymania loch był stan średnioroczny loch w gospodarstwie, a nie okres od listopada do marca. Stan średnioroczny jest najbardziej adekwatnym i sprawiedliwym kryterium wsparcia dla producentów.
- Podjąć działania mające na celu zwiększenie kwoty wsparcia dla grup producentów trzody chlewnej do 2 okresów funkcjonowania.
- Podjąć działania mające na celu zapisanie ustawowo, by podmiot skupujący produkty rolne płacił rolnikowi, co najmniej tyle za surowiec, ile wynosi koszt jego wyprodukowania. Często podmioty skupowe kupując produkty rolne, zaniżają ceny, a jednocześnie narzucają bardzo wysokie marże, np. skup jabłka 1 kg 0,60 zł, a w sklepie ok. 3,50 zł i wyżej.
- Podjąć działania w sprawie ograniczenia stosowania osadów ściekowych na gruntach rolnych.
- Podjąć działania mające na celu rozszerzenie pomocy dla producentów trzody chlewnej. Obecne przepisy stanowią, że pomoc wynosić będzie 1000 zł do każdych urodzonych 10 prosiąt i będzie wypłacana wyłącznie do 5000 prosiąt, (czyli dla 500 loch) na wniosek producenta rolnego składanego do biura powiatowego ARiMR od 1 do 30 kwietnia 2022 r. Pomoc otrzymają rolnicy utrzymujący lochy i produkujący prosięta: urodzone w gospodarstwie rolnym od 15 listopada 2021 r. do 31 marca 2022r., których oznakowanie zostało lub zostanie zgłoszone do ARiMR do 15 kwietnia 2022 r. Pomoc będzie przysługiwać do stada zarejestrowanego na dzień 15 listopada 2021 r. Pomoc w obecnej postaci jest krzywdząca dla pozostałych producentów trzody chlewnej, którzy nie są objęci tym programem.
- Podjąć działania w sprawie zniesienia terminu dostosowania wielkości miejsc do przechowywania nawozów stałych dla gospodarstw. 31 grudnia 2021 kończy się okres przejściowy na dostosowanie wielkości miejsc do przechowywania nawozów stałych dla gospodarstw utrzymujących więcej niż 210 DJP. Program azotanowy nakłada na gospodarstwa, które produkują bądź stosują stałe nawozy naturalne konieczność posiadania szczelnych płyt obornikowych. Budowle te powinny umożliwić przechowywanie nawozów stałych przez okres 5 miesięcy. Na spełnienie tego wymogu gospodarstwa utrzymujące zwierzęta w liczbie równej lub mniejszej 210 DJP mają czas do 31 grudnia 2024 roku. Ze względu na sytuacje atmosferyczne i ekonomiczne trzeba dać więcej czas rolnikom na dostosowanie się do wymogów programu azotanowego.
- Podjęcie działań mających na celu uszczelnienie systemu wypłat dopłat bezpośrednich, aby dopłaty trafiały do rolników, którzy praktycznie uprawiają ziemie i mają produkcje zwierzęcą.
- Podjęcie działań mających na celu wsparcie bezpośrednio sadownictwa, tj. indywidualnego sadownika w związku z niskimi cenami produktów wynikającymi z sytuacji geopolitycznej, a nie tworzenie do tego celu nowych firm niemających nic wspólnego z sadownictwem.
- Podjąć działania mające na celu prowadzenie w mediach społecznościowych (na serwisie Facebook) profilu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego.
Jerzy Kuzański
Dyrektor Biura IRWŁ