W odpowiedzi na wniosek IV Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych VII kadencji z 23 maja 2024 r. aby zakłady korzystające z dotacji do składek miały jednolite Ogólne Warunki Ubezpieczenia oraz aby skrócić okres karencji do 3 maksymalnie do 7 dni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi po wystąpieniu o stanowisko Polskiej Izby Ubezpieczeń w sprawie przedstawiło następujące informacje.
W Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń (OWU) określony jest otwarty katalog zagadnień merytorycznych i formalnych zgodnie z ustawowymi przepisami.
Są to m.in. rodzaj ubezpieczenia i jego przedmiot, prawa i obowiązki każdej ze stron umowy ubezpieczenia, czas trwania i zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej, suma ubezpieczenia, sposób ustalania szkody. Postanowienia OWU stanowią integralną część umowy ubezpieczenia. Każdy zakład ubezpieczeń samodzielnie określa treść OWU.
Korzyścią dla producenta rolnego jest to, że na podstawie zaproponowanych warunków ubezpieczeniowych może wybrać ubezpieczenie, które odpowiada potrzebom ubezpieczającego i jest najkorzystniejsze pod względem zakresu i ceny.
Ujednolicenie OWU spowodowałoby, że niezależnie od tego z którym zakładem ubezpieczeń ubezpieczający zawarłby umowę jej zakres byłby taki sam.
Ograniczyłoby to nie tylko możliwość wyboru przez ubezpieczającego najbardziej odpowiedniej oferty ubezpieczenia, ale również rozwój produktów ubezpieczeniowych.
Jednym z postanowień OWU może być określenie zasad stosowania karencji w pewnych rodzajach ryzyk. Związane jest to z tym, że ubezpieczony w momencie zawarcia umowy może mieć wiedzę, że dany wypadek ubezpieczeniowy wystąpi.
Obecne prognozy pogody z dużym prawdopodobieństwem umożliwiają przewidzenie, czy w perspektywie 7 najbliższych dni prognozowane są np. przymrozki. Brak zastosowania karencji w takim przypadku spowodowałby przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela w odniesieniu do ryzyk pewnych, co jest sprzeczne z istotą umowy ubezpieczenia, zakładającą niepewność stron umowy co do zajścia przewidzianego w umowie wypadku.
Dodatkowo art. 812 § 4 Kodeksu cywilnego uprawnia ubezpieczającego do odstąpienia od umowy ubezpieczenia w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą - w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy.
Możliwym do wyobrażenia jest więc scenariusz, że zawarcie umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 10c ustawy o ubezpieczeniach upraw i zwierząt gospodarskich następowałoby na krótko przed wystąpieniem danego wypadku ubezpieczeniowego, a jeśliby do jego wystąpienia nie doszło, umowa ubezpieczenia zostałaby rozwiązana zgodnie z art. 812 § 4 Kodeksu cywilnego.
W przypadku skrócenia karencji do 7 dni składki wzrosłyby drastycznie, ponieważ zakład ubezpieczeń musiałby w nich uwzględnić czynniki wynikające z negatywnej selekcji oraz mniejszy wpływ składek spowodowany rozwiązywaniem umów w razie niezaistnienia wypadku ubezpieczeniowego. Taka sytuacja mogłaby negatywnie wpłynąć na rolników zobowiązanych przepisami ustawy do spełnienia obowiązku zawarcia tego ubezpieczenia.