W dniu 5 maja 2022 r. o godzinie 10:00 w sali konferencyjnej budynku Urzędu Gminy Bełchatów odbyło się posiedzenie Rady Powiatowej Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego. Obrady otworzył Przewodniczący Rady Pan Piotr Kociołek, przywitał delegatów oraz zaproszonych gości: Panią Katarzynę Bartos oraz Panią Urszulę Muchę-Wojciechowską z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Bełchatowie oraz Pana Dominika Szajblera z Biura Powiatowego ARiMR w Bełchatowie.
Na posiedzeniu omówiono następujące tematy:
- Wydanie opinii dotyczącej zmiany przeznaczenia gruntów leśnych o pow. 0,6673 ha niestanowiących własności Skarbu Państw, w projekcie Miejscowego planu zagospodarowania w gminie Rusiec.
- Aktualna sytuacja oraz najważniejsze informacje w zakresie występowania chorób zakaźnych zwierząt na obszarze powiatu bełchatowskiego – Powiatowy Lekarz Weterynarii.
- Informacja na temat kampanii wniosków o płatnościach bezpośrednich w roku 2022 - ARiMR w Bełchatowie.
Ad. 1
W odpowiedzi na wniosek Wójta Gminy Rusiec, dotyczący wydania opinii, zmiany przeznaczenia gruntów leśnych o pow. 0,6673 ha niestanowiących własności Skarbu Państw, w projekcie Miejscowego planu zagospodarowania w gminie Rusie. Rada Powiatowa Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego Powiatu Bełchatowskiego po zapoznaniu się z dokumentacją wydaje jednogłośnie pozytywną opinie, co do zmiany przeznaczenia tych gruntów.
Ad. 2
Aktualną sytuacje oraz najważniejsze informacje w zakresie występowania chorób zakaźnych zwierząt na obszarze powiatu bełchatowskiego omówiły Panie z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii, Pani Katarzyna Bartos oraz Pani Urszula Mucha-Wojciechowska.
Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii w dobie naszego członkostwa w UE
Zadania zespołu ds. zdrowia i ochrony zwierząt
- Nadzór nad ochroną zwierząt oraz kontrole Wymogów Wzajemnej Zgodności (Cross Compliance).
- Nadzór i kontrola dobrostanu zwierząt w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta oraz prowadzenie dokumentacji w tym zakresie.
|
Gatunek |
Liczba zarejestrowanych gospodarstw |
Liczba gospodarstw skontrolowanych |
|
Bydło |
825 |
18 |
|
Owce i kozy |
80 |
2 |
|
Trzoda chlewna |
307 |
3 |
|
Kury nioski |
4 |
1 |
|
Brojlery kurze |
4 |
2 |
Najczęściej występujące naruszenia:
• Brak środka dezynfekcyjnego i mat dezynfekcyjnych
• Uchybienia w prowadzeniu dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej.
- Nadzór nad schroniskiem dla bezdomnych zwierząt.
W 2022 roku zaplanowano 2 kontrole w schronisku dla bezdomnych zwierząt.
|
|
PSY |
KOTY |
|
Liczba boksów |
158 |
5 |
|
Średnia liczba zwierząt w boksie |
2-3 |
7-10 |
|
Maksymalna liczba zwierząt na jaką zostało przewidziane schronisko |
290 |
50 |
|
Liczba zwierząt przyjętych |
517 |
161 |
|
Liczba zwierząt na koniec grudnia 2018 r. |
195 |
33 |
|
Liczba zwierząt adoptowanych |
497 |
92 |
|
Liczba zwierząt poddanych eutanazji |
32 |
37 |
|
Liczba zwierząt padłych |
46 |
39 |
|
Liczba zwierząt zbiegłych |
1 |
0 |
|
Liczba zwierząt wysterylizowanych |
295 |
54 |
3. Nadzór nad obrotem i transportem zwierząt
• Przewoźnicy posiadający zezwolenie na transport zwierząt powyżej 8 godzin- 2
• Przewoźnicy posiadający zezwolenie na transport zwierząt do 8 godzin- 5
• Zatwierdzone targowiska, punkty skupu i miejsca gromadzenia zwierząt- 2
- Kontrola wymogów Wzajemnej Zgodności (Cross Compliance)
Jednym z zadań Inspekcji Weterynaryjnej, wynikającym ze współpracy z ARiMR jest sprawowanie przez Powiatowego Lekarza Weterynarii kontroli nad przestrzeganiem wymogów Wzajemnej Zgodności przez beneficjentów płatności bezpośrednich. Kontrole te obejmują:
• Od stycznia 2009 roku- obszar A, czyli identyfikację i rejestrację zwierząt
• Od stycznia 2011 roku obszar B, czyli zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób oraz zdrowotność roślin
• Od stycznia 2013 roku- obszar C, czyli dobrostan zwierząt
W 2022 r. na terenie powiatu bełchatowskiego zaplanowano 30 kontroli wymogów wzajemnej zgodności.
- Monitorowanie i zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt.
Afrykański pomór świń (ASF):
Afrykański pomór świń (ASF) jest groźną, zakaźną i zaraźliwą, wirusową chorobą świń domowych wszystkich ras oraz dzików. Choroba ta podlega obowiązkowi zgłaszania i zwalczania metodami administracyjnymi. Wystąpienie choroby powoduje ogromne straty ekonomiczne związane z masowymi padnięciami zwierząt, kosztami zwalczania choroby, wypłatami odszkodowań, a przede wszystkim wstrzymaniem handlu i eksportu świń, wieprzowiny, produktów pochodzących z mięsa wieprzowego oraz materiału biologicznego.
Wirus afrykańskiego pomoru świń jest oporny na działanie czynników środowiskowych, w tym oporny na wysychanie i gnicie, w niskiej temperaturze pozostaje żywotny i zjadliwy przez kilka lat, natomiast wysoka temperatura niszczy wirusa relatywnie szybko, np. w temperaturze 55°C wirus ginie po 45 minutach. Przeżywalność wirusa przedstawia się następująco:
Głównym źródłem zakażenia dla świń domowych są dziki, będące bezobjawowymi nosicielami i siewcami zarazka, a także chore lub ozdrowiałe świnie. U zwierząt chorych wirus jest obecny we wszystkich wydzielinach i wydalinach, a największe ilości wirusa są wydalane z kałem oraz drogą aerozolową z układu oddechowego. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt bezpośredni z chorymi zwierzętami, ich wydzielinami i wydalinami oraz pośrednio poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, ściółkę, oraz mięso, produkty mięsne, niedogotowane odpadki kuchenne i poubojowe od zwierząt chorych.
Charakterystyczne objawy choroby:
• Okres inkubacji choroby trwa 4-8 dni,
• Choroba najczęściej ma przebieg ostry, wskaźnik zachorowalności i śmiertelności sięga 100%),
• Pojawia się gorączka 41-42°C, ale świnie nie wykazują innych objawów chorobowych, mają zachowany apetyt i poruszają się normalnie,
• Stan taki utrzymuje się przez 3-4 dni do momentu spadku temperatury ciała i wtedy pojawiają się:
- Sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała,
- Drobne wybroczyny na skórze,
- Duszność,
- Pienisty wypływ z nosa i worka spojówkowego,
- Biegunka często z domieszką krwi,
- Niedowład zadu.
Podejrzenie choroby powinien budzić każdy przypadek szybko szerzących się zachorowań świń z objawami gorączki, wybroczynowością i śmiertelnością sięgającą do 100% w różnych grupach wiekowych.
Kluczowym elementem jest bioasekuracja na fermach i w gospodarstwach utrzymujących trzodę chlewną:
- Ograniczenie osobom postronnym dostępu do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie,
- Stosowanie mat dezynfekcyjnych,
- Bieżące odkażanie sprzętów wykorzystywanych przy obsłudze zwierząt,
- Zabezpieczenia gospodarstwa, zwierząt, paszy i ściółki przed dostępem gryzoni i dzikich zwierząt,
- Nieskarmianie odpadków gastronomicznych,
- Zakup zwierząt ze znanym pochodzeniem i ze świadectwami zdrowia,
- Stosowanie odzieży i obuwia przeznaczonych tylko i wyłącznie do pracy na fermie lub w gospodarstwie.
Wysoce zjadliwa grypa ptaków HPAI:
Zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba ptaków, zarówno drobiu, jak i ptaków dzikich i ozdobnych. Wrażliwe są ptaki w każdym wieku, śmiertelność może osiągać 100%. Najbardziej wrażliwe gatunki: kury i indyki. Choroba podlegająca obowiązkowi zgłaszania i zwalczania, zwalczana metodami administracyjnymi.
Wirus grypy należy do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A.
Wrażliwość wirusa:
• w kale, co najmniej 35 dni w temp. 40°C,
• w kurzu kurnika przez 2 tygodnie po usunięciu kur,
• w środowisku kurnika do 5 tygodni,
• w wodzie (stawy, jeziora) zachowuje żywotność przez 4 dni w temp. 22°C i ponad 30 dni w temp. 0°C
• wrażliwy na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne, w tym detergenty.
Źródła i drogi zakażenia:
• Głównym źródłem zakażenia dla drobiu są dzikie ptaki, które są bezobjawowymi nosicielami, ale również zwierzęta chore;
• Chore ptaki wydalają wirus z wydzieliną z układu oddechowego, worka spojówkowego, a także z kałem (najistotniejsza droga w szerzeniu się HPAI);
• Zakażenie ptaków następuje:
• drogą pokarmową i oddechową,
• przez kontakt bezpośredni z chorymi lub zakażonymi bezobjawowo ptakami;
• przez kontakt pośredni poprzez zakażony kurz, paszę, wodę, sprzęt oraz przez obsługę i zwierzęta bytujące na fermie (myszy, koty, psy), które mogą być wektorem mechanicznym wirusa.
Czynniki wpływające na szerzenie się choroby:
• Przemieszczanie się dzikich ptaków oraz zanieczyszczenie przez nie paszy i wody pitnej dla drobiu,
• Wirusy łatwiej rozprzestrzeniają się zimą niż latem, niska temperatura i wilgotność zwiększają przeżywalność wirusa,
• Nieprzestrzeganie zasad bioasekuracji na fermach oraz przy wykonywaniu czynności lekarsko- weterynaryjnych.
• Kontakt bezpośredni i pośredni z ptactwem dzikim np. poprzez użytkowanie tych samych zbiorników wodnych lub otwartych terenów na których znajdują się odchody dzikich ptaków.
• Ptaki dzikie przebywające zimą np. na polach uprawnych pozostawiają odchody a człowiek w sposób mechaniczny ( np. na obuwiu) może przenieść wirus do gospodarstwa.
• Kontakt pośredni – przeniesienie wirusa na odzieży, butach, sprzęcie, środkach transportu (udział człowieka)
• Wtórne ogniska u drobiu fermowego spowodowane są najprawdopodobniej działalnością człowieka –niewłaściwa bioasekuracja.
Objawy kliniczne:
• Objawy kliniczne mogą być mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości wirusa, gatunku i wieku ptaków, warunków środowiskowych. Wrażliwe są ptaki w każdym wieku. Śmiertelność może sięgać 100% w stadzie, jak również może być niska.
• depresja,
• spadek pobierania paszy i wody,
• kichanie,
• stan zapalny spojówek, łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych,
• wypływ z otworów nosowych,
• obrzęk i zasinienie grzebienia i dzwonków,
• spadek nieśności (miękkie skorupy jaj, u gęsi tzw. „lanie jaj”),
• biegunka,
• duszność,
• objawy nerwowe: drżenie ciała, paraliż, skręty szyi (objaw patrzenia w gwiazdy), kręcenie się wokół własnej osi, niezborność ruchów,
• zwiększona śmiertelność.
Przestrzeganie zasad bioasekuracji- podstawowe znaczenie w zapobieganiu wystąpienia HPAI na fermach:
• Zabezpieczenie drobiu przebywającego w gospodarstwie przed kontaktem z ptakami dzikimi,
• Zabezpieczenie paszy oraz ściółki przed dostępem dzikich ptaków,
• Stosowanie osobnej odzieży przeznaczonej tylko do obsługi drobiu,
• Niestosowanie do mycia i pojenia drobiu wody pochodzącej spoza gospodarstwa, w szczególności wody ze stawów i rzek,
• Stosowanie mat dezynfekcyjnych przed wejściami/ wyjściami oraz we wjazdach/ wyjazdach z gospodarstwa,
• Mycie rąk po każdym kontakcie z drobiem,
• Stosowanie zasady cały kurnik pełny/ cały kurnik pusty,
• Przeprowadzanie zabiegów mycia i odkażania kurników przed wprowadzeniem nowego stada,
• Bieżące odkażanie sprzętów używanych do obsługi ptaków.
Aktualna sytuacja epizootyczna:
1. W 2021 r. na terytorium Polski stwierdzono 403 ogniska HPAI u drobiu, z czego 21 ognisk wystąpiło w województwie łódzkim oraz 96 ognisk u dzikiego ptactwa,
2. W 2022 r. do dnia 05.05. na terytorium Polski stwierdzono 30 ognisk u drobiu (5 w województwie łódzkim) oraz 25 ognisk u dzikiego ptactwa
3.W kwietniu 2021 roku na terenie gminy Drużbice w miejscowości Suchcice stwierdzono ognisko ptasiej grypy u drobiu domowego. Ognisko zostało zlikwidowane, wprowadzono ograniczenia na obszarach zagrożonym i zapowietrzonym.
Zadania zespołu ds. bezpieczeństwa żywności
1. Nadzorowanie i kontrolowanie zakładów przetwórstwa mięsnego, ubojni zwierząt, zakładów mleczarskich i punktów skupu mleka oraz prowadzenie dokumentacji w tym zakresie zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Liczba zakładów:
a. Ubojnie zwierząt - mięso czerwone:
- zakłady zatwierdzone na rynek UE – 4
b. Zakład przetwórstwa mięsnego – zakład zatwierdzony – 6
c. Zakład przetwórstwa mleka – zakład zatwierdzony – 1
d. Punkty skupu dziczyzny – 3
e. Zakłady pakowania jaj – zakłady zatwierdzone – 2
f. Punkty skupu mleka – 8
g. Przedsiębiorstwa zajmujące się transportem środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego – 6
h. Fermy jaj konsumpcyjnych – 12 (w tym 3 fermy przepiórek),
i. Sprzedaż bezpośrednia nieprzetworzonych produktów pszczelich – 45
l. Sprzedaż bezpośrednia jaj kurzych konsumpcyjnych – 5
m. Podmioty prowadzące działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie produktami pochodzenia zwierzęcego – 7
n. Podmioty prowadzące działalność w zakresie produkcji żywności złożonej– 2
o. Zakłady prowadzące rolniczy handel detaliczny – 33
p. Podmioty prowadzące działalność marginalną, lokalna i ograniczoną – 2
2.Nadzorowanie i kontrolowanie dostawców mleka zbiornikowców i pozostałych indywidualnych dostawców mleka z terenu powiatu bełchatowskiego i prowadzenie pełnej dokumentacji w tym zakresie, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pobieranie prób wyrobów mleczarskich do badań laboratoryjnych oraz analizowanie wyników tych badań.
Ogólna liczba gospodarstw produkujących mleko – 221
Liczba gospodarstw posiadających własne schładzalniki – 145
Liczba gospodarstw oddających mleko do stacji schładzania mleka – 76
3.Kontrolowanie badania zwierząt rzeźnych na terenie gospodarstwa oraz składanie w tym zakresie sprawozdań i wniosków Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Bełchatowie.
Liczba lekarzy wyznaczonych do badania zwierząt rzeźnych na terenie gospodarstwa – 6
4.Pobieranie prób środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego do badań bakteriologicznych i chemicznych, oraz analizowanie wyników tych badań w ramach krajowego monitoringu środków pochodzenia zwierzęcego.
Liczba pobranych prób do badań w 2022 r.– 29, liczba zaplanowanych do pobrania na cały rok – 72.
5.Kontrola pracowni wytrawiania badających mięso świń i dzików na obecność włośni
Liczba pracowni – 4
Zadania zespołu ds. pasz i utylizacji
Nadzór nad higieną pasz i ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego obejmuje:
1) Kontrole gospodarstw w zakresie wytwarzania pasz na własne potrzeby, stosowania pasz w żywieniu zwierząt, produkcji pierwotnej - 36 kontroli.
2) Kontrole wytwórców karm dla zwierząt domowych. Trzy podmioty – 3 kontrole.
3) Kontrole pośredników, dystrybutorów i detalistów. 17 punków obrotu paszami – 5 kontroli.
4) Kontrole środków transportu pasz - 10 podmiotów – 2 kontrola.
5) Kontrole podmiotów zajmujących się produkcją pasz.
6) Kontrole podmiotów sektora utylizacyjnego.
Rolniczo – Pracownicza Spółdzielnia Mleczarska oraz gospodarstwa odbierające serwatkę. Przechowywanie i transport serwatki (u.p.p.z.kat.3) – 1 kontrola.
PHU BASTRA Aniela Wojtczak. Przechowywanie i transport tłuszczy wieprzowo-drobiowych (u.p.p.z kat.3)
ECO-ABC Sp. z o.o. Przechowywanie transport i odbiór odpadów weterynaryjnych kat.1,2,3 i termiczna utylizacja – 1 kontrola.
Rzeźnie. Pozyskiwanie i zagospodarowanie UPPZ – 4 kontrole.
Transport UPPZ 3 podmioty.
BEJA RECYKLING Jarosław Grabarz, Kociszew 52a, 97-425 Zelów
Lech Piotr KRÓLESTWO ELEKTRY, Bednarze, 97-420 Szczerców
7) Pobieranie prób środków żywienia zwierząt do badań bakteriologicznych i chemicznych oraz analizowanie wyników tych badań w ramach Planu Urzędowej Kontroli Pasz na 2022 roku.
PODSUMOWANIE
Sanitas animalium pro salute homini
„przez zdrowie zwierząt do zdrowia ludzi”
Poprzez nadzór nad wszystkimi etapami produkcji pasz, stałe monitorowanie zakażeń zwierząt gospodarskich (w tym monitorowanie zoonoz) oraz poprzez stały nadzór nad produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego Inspekcja Weterynaryjna realizuje koncepcję nadzoru „od pola do stołu” mając na celu dbałość o jakość i bezpieczeństwo żywności w celu osiągnięcia najwyższego poziomu ochrony ludzi.
Całkowicie bezpieczna żywność pochodzenia zwierzęcego może być produkowana jedynie ze zdrowych zwierząt, utrzymywanych w higienicznych warunkach przy odpowiednim systemie zarządzania hodowlą, która powoduje powstawanie minimalnej liczby bodźców stresujących, w połączeniu z odpowiedzialnym używaniem leków weterynaryjnych. Koncepcja „od pola do stołu” dotycząca bezpieczeństwa żywności może być skutecznie wdrożona tylko wtedy, gdy zdrowie i dobrostan zwierząt są kontrolowane zgodnie z jej założeniami.
Lekarze weterynarii odgrywają główną rolę w nadawaniu wiarygodności temu systemowi, gdyż są obecni na każdym etapie łańcucha żywnościowego. Jedynie oni dysponują odpowiednią wiedzą i doświadczeniem potrzebnym do przeprowadzania audytów standardów dotyczących zwierząt w aspekcie zdrowia publicznego. Lekarze weterynarii we współpracy z ekspertami z zakresu medycyny odgrywają też ważną rolę w śledzeniu i rozwiązywaniu problemów zdrowia publicznego oraz związanego z nim ryzyka.
Ad. 3
Informacja na temat kampanii wniosków o płatnościach bezpośrednich w roku 2022, Pan Dominik Szajber naczelnik Biura Powiatowego ARiMR w Bełchatowie omówił najważniejsze informacje dotyczące wniosków o płatności bezpośrednie.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjął decyzję o przedłużeniu do 31 maja 2022 r. terminu składania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich oraz niektórych płatności w ramach PROW (dotyczy działania Rolnictwo ekologiczne, działania Dobrostan zwierząt, płatności ONW, Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego oraz premii w ramach działania zalesieniowego).
Decyzja jest wynikiem trudnych warunków ekonomicznych, wywołanych dużym wzrostem kosztów prowadzenia działalności rolniczej.
Zmiany do tych wniosków także można składać dłużej – do 15 czerwca 2022 r. Stosowne rozporządzenie zostało podpisane i oczekuje na publikację.
Wnioski będzie można składać również do 25 dni kalendarzowych po terminie, tj. do 27 czerwca 2022 r. (ponieważ 25-26 czerwca przypadają w sobotę i niedzielę). Jednak za każdy dzień roboczy opóźnienia, licząc od 1 czerwca 2022 r., płatność będzie zmniejszona o 1 proc. należnej kwoty.
Nabór wniosków o dofinansowanie do nawozów wydłużony.
Do 31 maja 2022 r. został wydłużony termin naboru wniosków o dofinansowanie zakupu nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, które producent rolny nabył w okresie od 1 września 2021 r. do 15 maja 2022 r.
Za datę złożenia wniosku uznaje się datę wpływu tego wniosku do biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego.
Pozostałe warunki otrzymania pomocy pozostają bez zmian.
Nieoprocentowane pożyczki dla producentów świń z obszarów ASF na spłatę zobowiązań cywilnoprawnych wznowione.
Po zwiększeniu środków w planie finansowym na 2022 r. ARiMR wznowiła udzielanie producentom świń, którzy utrzymywali te zwierzęta na obszarach ASF, nieoprocentowanych pożyczek na spłatę zobowiązań cywilnoprawnych. Ich wypłata następuje w terminie do 30 dni od dnia udzielenia pożyczki.
Pomoc w formie nieoprocentowanych pożyczek na spłatę zobowiązań cywilnoprawnych została uruchomiona przez ARiMR w 2017 r. Dotychczas Agencja udzieliła 910 pożyczek na kwotę nieco ponad 187 mln zł, a tylko w 2022 r. zainteresowanym przyznano 157 pożyczek w kwocie 45 mln zł. Maksymalny okres spłaty takiej pożyczki to 10 lat, a jej wysokość uzależniona jest od kwoty zobowiązań cywilnoprawnych, liczby stad oraz średniorocznej liczby świń utrzymywanej w 2018 r. w danym stadzie, a także wysokości dostępnego limitu pomocy de minimis.
Nabór wniosków o pożyczkę prowadzony jest w trybie ciągłym. Wnioski składane są do Kierownika Biura Powiatowego ARiMR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta świń.
Pożyczka jest nieoprocentowana, a ARiMR nie pobiera prowizji za jej udzielenie. To wsparcie ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie. Spłata zobowiązania następuje w ratach miesięcznych albo kwartalnych w terminach i kwotach określonych w harmonogramie, stanowiącym załącznik do umowy zawieranej pomiędzy ARiMR a Pożyczkobiorcą.
Wioleta Rzeźnik
Specjalista ds. obszarów wiejskich
i obsługi Rady Powiatowej