Zgodnie z ogłoszonym i obecnie obowiązującym w całej Polsce „Programem działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. 2018, poz. 1339) obornik jako nawóz naturalny stały należy przechowywać w bezpieczny dla środowiska sposób, który zapobiega przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu.
Warunki przechowywania obornika
W gospodarstwie, na terenie którego przechowywany jest obornik musi być zapewnione odpowiednie miejsce do jego przechowywania, przez okres, w którym nie jest możliwe jego rolnicze wykorzystanie. Wymaga to zapewnienia odpowiedniej powierzchni nieprzepuszczalnych miejsc do przechowywania. W przypadku utrzymywania zwierząt gospodarskich na głębokiej ściółce obornik może być przechowywany w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu.
Powierzchnia miejsca do przechowywania obornika powinna umożliwiać jego przechowanie przez okres 5 miesięcy. Sposób obliczenia wymaganej powierzchni miejsc do przechowywania nawozów naturalnych został określony w załączniku nr 5 do wspomnianego wyżej Programu. W przypadku gdy wytworzony w gospodarstwie rolnym obornik podlega procesom technologicznym przetwarzania lub przekazaniu, wymagana pojemność powierzchnia miejsc do jego przechowywania może ulec stosownemu zmniejszeniu.
W Programie zostały określone terminy, do których rolnicy mają czas na budowę lub dostosowanie powierzchni posiadanych miejsc do przechowywania obornika i innych nawozów naturalnych do wymogów określonych w prawie. Przedstawiają się one następująco. Do dnia:
31 grudnia 2021 r. – w przypadku podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie większej niż 210 DJP, w tym podmiotów prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior;
31 grudnia 2024 r. – w przypadku podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP.
Możliwe jest czasowe, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia utworzenia każdej z pryzm, przechowywanie obornika bezpośrednio na gruntach rolnych, przy czym:
pryzmy lokalizuje się poza zagłębieniami terenu, na możliwie płaskim terenie, o dopuszczalnym spadku do 3%, w miejscu niepiaszczystym i niepodmokłym, w odległości większej niż 25 m od linii brzegu wód powierzchniowych, pasa morskiego i ujęć wód, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne;
lokalizację pryzmy oraz datę złożenia obornika w danym roku na danej działce zaznacza się na mapie lub szkicu działki, które przechowuje się przez okres 3 lat od dnia zakończenia przechowywania obornika;
obornik na pryzmie ponownie przechowuje się w tym samym miejscu po upływie 3 lat od dnia zakończenia uprzedniego przechowywania obornika.
Należy zauważyć, że w odróżnieniu od obornika pomiotu ptasiego nie można przechowywać bezpośrednio na gruncie.
Miejsce przechowywania obornika musi być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 25 m od:
studni lub ujęć wód, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne;
linii brzegu wód powierzchniowych oraz pasa morskiego.
Podmioty przyjmujące obornik na podstawie umowy z innego gospodarstwa powinny posiadać, w chwili jego przyjmowania, odpowiednią powierzchnię miejsc do jego przechowywania w bezpieczny dla środowiska sposób, zapobiegający przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu.
Terminy stosowania obornika
Obornik można stosować na gruntach ornych w terminie od 1 marca do 31 października. W przypadku upraw trwałych, wieloletnich i trwałych użytków zielonych od 1 marca do 30 listopada.
Terminy te nie dotyczą rolników, którzy będą zakładać na gruntach ornych uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, buraku cukrowym, kukurydzy lub późnych warzywach. Dopuszczalna dawka azotu w wieloskładnikowych nawozach dla zakładanych upraw nie może przekroczyć dawki 30 kg N/ha. Należy szczegółowo udokumentować termin zbioru, datę stosowania nawozu, zastosowane nawozy i ich dawkę oraz termin siewu jesiennej uprawy.
Terminy te nie dotyczą również rolników, którzy nie mogli dokonać zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, w szczególności nadmierne uwilgotnienie gleby. Dla tych podmiotów termin graniczny stosowania nawozów to dzień 30 listopada.
Wymienione wyżej terminy nie dotyczą nawożenia upraw pod osłonami oraz upraw kontenerowych. Nie stosuje się obornika na glebach odłogowanych, chyba że będzie to nawożenie przed planowanym zakończeniem odłogowania. Wtedy dopuszcza się zastosowanie nawozów jesienią.
(Źródło: WIR)