Jednym z najważniejszych wyzwań dla rozwoju kraju są niekorzystne trendy demograficzne, w tym istotny wzrost odsetka osób starszych w społeczeństwie. Polska jest najszybciej starzejącym się krajem Unii Europejskiej. Starzenie się na obszarach wiejskich, ze swoimi specyficznymi przejawami oraz niezbędnymi interwencjami, do tej pory nie było podejmowane
Foto. Rękodzieło i przekazywanie tradycji ludowych, jako forma aktywizacji osób starszych
Osoby starsze stanowią niewykorzystany kapitał ludzki na obszarach wiejskich. Niezbędna jest ich aktywizacja i przedstawienie ciekawych propozycji samorealizacji. Dla tej grupy osób potrzebne jest też zaprojektowanie specyficznych dla obszarów wiejskich modeli zabezpieczenia socjalnego.
W odpowiedzi na te potrzeby Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało w ramach Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju dwa projekty:
- Gospodarstwo opiekuńcze
- Aktywny i zdrowy senior - rolnik
Gospodarstwa opiekuńcze to forma gospodarowania polegająca na łączeniu działalności rolniczej z opieką nad osobami potrzebującymi wsparcia.
Projekt MRiRW zakłada m.in.:
utworzenie w każdym województwie kilku - kilkunastu, a jeśli będzie zainteresowanie, nawet kilkudziesięciu gospodarstw opiekuńczych, w formule podmiotów działalności gospodarczej lub innej formie dozwolonej przepisami prawnymi;
budowę systemu wsparcia instytucjonalnego dla gospodarstw opiekuńczych, w tym ustanowienie koordynatorów regionalnych oraz zbudowanie kapitału ludzkiego dla potrzeb realizacji projektu;
budowę sieci gospodarstw wpisujących się w ideę rolnictwa społecznego;
wypracowanie modelowych rozwiązań dla potrzeb rozwoju gospodarstw opiekuńczych,
prowadzenie działań promocyjnych, w tym konferencje regionalne i ogólnopolskie, spotkania (warsztaty) dla osób zainteresowanych tą formą działalności;
budowę mechanizmów kontroli jakości i rzetelności świadczenia usług;
badania interdyscyplinarne towarzyszące projektowi.
Na realizację projektu planuje się m.in. środki Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w ramach Planu Operacyjnego 2016-2017 oraz 2018-2019, Regionalnych Programów Operacyjnych, POWER.
Bezpośrednim realizatorem projektu będzie Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, a w projekt włączone zostaną Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego.
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie rozpoczęło realizację projektu pn. „Gospodarstwa opiekuńcze - budowanie sieci współpracy" w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. W związku z tym w dniach 25-27.01.2017 r. w siedzibie CDR O/Kraków odbyło się szkolenie dla doradców.
W trakcie przygotowania są spotkania informacyjno-szkoleniowe dla rolników i członków ich rodzin, zainteresowanych podjęciem działalności opiekuńczej. Spotkania odbędą się w każdym województwie w okresie od lutego do połowy marca br. Planuje się przeprowadzenie 48 spotkań (po 3 w każdym województwie) dla ok. 1000 osób.
Kujawsko - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego realizuje projekt „Zielona opieka - gospodarstwa opiekuńcze w woj. kujawsko-pomorskim" finansowany z Regionalnego Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 20142020 (Oś priorytetowa 9 Solidarne społeczeństwo, Działanie 9.3: Rozwój usług zdrowotnych i społecznych, Podziałanie 9.3.2: Rozwój usług społecznych). Zgodnie z założeniem projektu 2.01.2017 r. uruchomiono 15 gospodarstw opiekuńczych na terenie powiatów: brodnickiego, mogileńskiego, świeckiego, tucholskiego i wąbrzeskiego. Rekrutacja opiekunów/gospodarzy odbyła się w drugim półroczu 2016 roku. Z usługi opiekuńczej korzysta w nich 76 podopiecznych, w większości z obszarów wiejskich. Czas udziału w projekcie jednej osoby to pół roku. W projekcie będzie świadczone stałe doradztwo dla gospodarstw wspierające ich funkcjonowanie i rozwój oferty, służące dostosowaniu zajęć do indywidualnych potrzeb podopiecznych. Zostaną zorganizowane również szkolenia wspierające zakładanie i rozwijanie tej działalności. Część z nich będzie miała charakter wyjazdowy - zostaną odwiedzone inne gospodarstwa w projekcie, co pomoże upowszechniać dobre praktyki i rozwiązania. Łącznie w przedsięwzięciu weźmie udział 225 podopiecznych. Projekt ma charakter pilotażowy.
Projekt „Aktywny i zdrowy senior rolnik" realizowany przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, ma na celu wypracowanie kompleksowego systemu opieki i rehabilitacji nad osobami starszymi z obszarów wiejskich objętych systemem rolniczego ubezpieczenia społecznego. Projekt ma charakter pilotażowy, przy czym oczekuje się, iż będzie on przyczynkiem do modernizacji systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie opiekuńczo-rehabilitacyjnych komponentów oferty ubezpieczeniowej dla osób starszych z obszarów wiejskich objętych systemem rolniczego ubezpieczenia społecznego. Projekt jest częścią projektu strategicznego Zdrowsze społeczeństwo, ujętego w obszarzeKapitał ludzki i społeczny w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
W celu opracowania szczegółowych założeń ww. projektu oraz nadzoru nad jego realizacją Prezes KRUS 4 stycznia 2017 r. powołał Zespół ds. realizacji projektu „Aktywny i zdrowy senior rolnik", w skład którego wchodzą pracownicy Kasy oraz Funduszu Składkowego USR. W styczniu br. odbyło się I Posiedzenie Zespołu, na którym poddano weryfikacji główne założenia projektu oraz omówione zostały kluczowe kwestie dla realizacji projektu m.in. kryteria naboru uczestników do projektu i propozycje odnośnie podmiotów, które mogłyby wesprzeć realizację projektu. Uruchomienie projektu planuje się w połowie br., przy czym dokładny termin rozpoczęcia pilotażu uzależniony jest od wypracowania struktury formalno-prawnej realizacji projektu oraz pozyskania źródeł finansowania. Wsparcie finansowane projektu planuje się m.in. ze środków Funduszu Składkowego USR.
(Źródło: MRiRW)