Właściwie dobrana odmiana do uprawy jest najtańszym sposobem zwiększenia produkcji rolniczej, gdyż zazwyczaj nie angażuje dodatkowych nakładów, a może przynieść wymierne korzyści produkcyjne. Stały dopływ odmian krajowych i zagranicznych stwarza zapotrzebowanie na niezależną i obiektywną informację o odmianach. Producenci rolni mogą ponosić coraz większe ryzyko zakupu nietrafionej odmiany. Dobrym źródłem informacji o odmianach są wyniki doświadczeń PDO, które dają informację o wartości gospodarczej i użytkowej odmian wpisanych zarówno do Krajowego Rejestru (KR) jak i Wspólnotowego Katalogu Odmian (CCA). Program Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego jest prawnie umocowanym systemem doświadczalnym nadzorowanym przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) w Słupi Wielkiej. Głównym zadaniem PDO jest umożliwienie rolnikom trafnego wyboru odmian najlepiej dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania.
Lokalizacja jednostek koordynujących PDO
Potencjalna liczba odmian mogących funkcjonować w obrocie nasiennym w Polsce w 2016 roku.
Gatunek |
Liczba odmian |
||
Rejestr UE (CCA) |
Rejestr krajowy (KR) |
Rekomendacja do uprawy w woj. łódzkim (LOZ) |
|
Pszenica ozima |
1825 |
90 |
12 |
Ziemniak |
1666 |
108 |
14 |
Rzepak ozimy |
1075 |
103 |
10 |
Jęczmień jary |
721 |
57 |
11 |
Jęczmień ozimy |
643 |
24 |
3 |
Pszenica jara |
370 |
29 |
6 |
Pszenżyto ozime |
294 |
40 |
9 |
Owies jary |
262 |
25 |
2 |
Żyto ozime |
159 |
46 |
6 |
Pszenżyto jare |
18 |
11 |
3 |
Za realizację doświadczeń na terenie województwa odpowiada Łódzki Zespół PDO, powołany przez Marszałka Województwa Łódzkiego, Prezesa Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego i Dyrektora COBORU. Jednostką nadzorującą merytorycznie i finansowo badania jest Stacja Koordynująca – SDOO w Sulejowie.
Charakterystyka PDO:
- Porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe (PDO) jest systemem badań wartości gospodarczej odmian gatunków roślin uprawnych o dużym znaczeniu gospodarczym, wpisanych do krajowego rejestru (KR) lub znajdujących się we wspólnotowych katalogach odmian (CCA).
- PDO jest unikatowym systemem doświadczalnictwa odmianowego w Unii Europejskiej, dzięki któremu wykorzystuje się efekt synergizmu w kontekście organizacyjno-ekonomicznym, wynikający ze współpracy pomiędzy istniejącymi w kraju jednostkami badawczo-doświadczalnymi.
- PDO jest wielopodmiotowym systemem doświadczalnym, w którym współpracują ze sobą jednostki i organizacje zainteresowane rozwojem rolnictwa, zarówno w skali kraju jak i własnego regionu (województwa), tj. samorządy terytorialne, samorządy rolnicze, administracja rządowa, służby doradcze, firmy hodowlano-nasienne, jednostki naukowe, związki plantatorów, przemysł przetwórczy oraz inne instytucje i organizacje.
Korzyści gospodarcze z realizacji PDO:
- Pełniejsze wykorzystanie postępu biologicznego (odmianowego) w rolnictwie.
- Systematyczny dopływ obiektywnej informacji o wartości użytkowej odmian i ich przydatności do uprawy w całym kraju, jak i różnych jego rejonach, a także przy stosowaniu różnych poziomów agrotechniki.
- Ułatwienie rolnikom trafnego doboru odmian do uprawy, dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania oraz stosowanej technologii uprawy.
- Regulacja dopływu do krajowego rolnictwa odmian roślin, zarówno z Krajowego rejestru, jak i ze Wspólnotowych katalogów odmian.
Potencjalne korzyści finansowe wynikające z realizacji programu PDO w województwie łódzkim.
Plon wyższy o 10 kg/ha - 3,1 mln zł Plon wyższy o 50 kg/ha - 15,7 mln zł Plon wyższy o 100 kg/ha - 31,4 mln zł Plon wyższy o 500 kg/ha - 156,8 mln zł
|
Wieloletnie wyniki doświadczeń odmianowych prowadzonych w ramach PDO pozwalają na sporządzenie dla najważniejszych gatunków roślin rolniczych w województwie łódzkim tzw. „Listy Odmian Zalecanych do Uprawy (LZO). Lista odmian zalecanych do uprawy jest corocznie aktualizowana, trafiają na nią odmiany wykazujące największą przydatność do uprawy w warunkach naszego województwa. Stwierdzona w czasie badań duża wartość tych odmian daje większą gwarancję uzyskania lepszych efektów gospodarczych niż uprawa innych odmian.
Znaczącym wsparciem merytorycznym i finansowym programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego są partnerzy ustawowi tj. samorząd województwa i izba rolnicza.
Dr inż. Przemysław Majchrowski
Dyrektor COBORU
Stacja Doświadczalne Oceny Odmian w Sulejowie