Przedstawiciele rolników z całego województwa łódzkiego spotkali się 10 grudnia 2018 roku na IX już w V kadencji Walnym Zgromadzeniu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego by dyskutować o aktualnej sytuacji w polskim rolnictwie. Walne Zgromadzenie IRWŁ odbyło się w sali konferencyjnej Łódzkiego Rynku Hurtowego „Zjazdowa” S.A. z którym Izba Rolnicza Województwa Łódzkiego współpracuje, również w zakresie promocji produktów rolnych.
W posiedzeniu Walnego Zgromadzenia Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego uczestniczyli Przewodniczący i Delegaci Rad Powiatowych IRWŁ, Zarząd IRWŁ oraz zaproszeni goście. Na Walne Zgromadzenie IRWŁ przybyli: Andrzej Górczyński - Członek Zarządu Województwa Łódzkiego, Janusz Ciesielski - Dyrektor KOWR OT w Łodzi, Zastępca Łódzkiego Wojewódzkiego Lekarz Weterynarii - Ewa Lech, Dyrektor Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach - Marek Sarwa, Włodzimierz Małecki - Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Łodzi, Anna Bieniawska - Dyrektor Biura Regionalnego TUW „TUW” w Łodzi, Przemysław Kraska - Kierownik Prewencji i Rehabilitacji Orzecznictwa Lekarskiego KRUS, Kamil Kowalski - Kierownik Biura Wsparcia Inwestycji ARiMR OR w Łodzi.
Walnemu Zgromadzeniu przewodniczył Bronisław Węglewski - Prezes IRWŁ, który powitał Andrzeja Górczyńskiego - Członka Zarządu Województwa Łódzkiego. W swoim wystąpieniu Andrzej Górczyński zaznaczył, że liczy na wsparcie i pomoc rolników województwa łódzkiego. Zapewnił o działaniach mających na celu wsparcie finansowe i pozyskiwanie środków dla rolnictwa województwa łódzkiego, tak by budżet na rolnictwo w ramach województwa zwiększyć, szczególnie środki na fundusze sołeckie i spółki wodne. Wspomniał również, że konieczne są prace nad nową Strategią Rozwoju Województwa Łódzkiego. Andrzej Górczyński zaznaczył, że liczy na wsparcie i współpracę z Izbą Rolniczą Województwa Łódzkiego. Zadeklarował pełną współpracę z całym środowiskiem rolniczym. W imieniu Marszałka Grzegorza Schreibera i całego Zarządu Województwa Łódzkiego przekazał życzenia świąteczne. Prezes IRWŁ Bronisław Węglewski przyjął zapewnienia o dobrej współpracy i zadeklarował, że Izba Rolnicza Województwa Łódzkiego będzie wpierać działania Zarządu Województwa mające na celu poprawę sytuacji rolników naszego regionu.
Przedstawiciele instytucji współpracujących z IRWŁ przedstawili Walnemu Zgromadzeniu IRWŁ informacje dotyczące bieżących problemów, z jakimi spotykają się w naszym województwie oraz zakres działań instytucji, które reprezentują. Jerzy Kuzański - Dyrektor Biura IRWŁ omówił działalność Zarządu IRWŁ, w tym zakres działań związanych z budową budynku administracyjno-szkoleniowego przy ulicy Beskidzkiej nr 124 w Łodzi. Następnie Adam Michaś-Delegat IRWŁ do KRIR omówił stanowisko Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczące aktualnej sytuacji w rolnictwie, w którym KRIR pilnie wnioskuje do Rządu RP w sprawach dotyczących prowadzenia gospodarstw rolnych w Polsce:
- W związku z nowelizacją ustawy Prawo wodne Krajowa Rada Izb Rolniczych wnosi o opracowanie szczegółowych wytycznych dla rolników odnośnie wprowadzenia w życie przepisów ww. ustawy wraz z aktami wykonawczymi oraz zabezpieczenie środków finansowych na wdrożenie tego Prawa. Mając na uwadze liczne pytania i wątpliwości rolników, wnosimy także o wstrzymanie nakładania kar na rolników za brak spełnionych wymogów związanych z tym prawem. Kontrole powinny wskazywać błędy i zalecenia z dłuższym okresem na usuniecie nieprawidłowości w gospodarstwie, a nie nakładać kary finansowe na rolników.
- W związku z wyczerpaniem przez Polskę w 100% kwoty pomocy de minimis w rolnictwie – Krajowa Rada Izb Rolniczych wnosi o pilne wnioskowanie do KE o zwiększenie kwoty, którą władze krajowe mogą wykorzystać na wsparcie rolników w ramach pomocy de minimis. Ta forma wsparcia okazała się szczególnie przydatna w czasach kryzysu, gdyż umożliwia władzom szybką i skuteczną reakcję na wsparcie rolników. Jednak, w związku z występującymi w ostatnim czasie licznymi klęskami żywiołowymi, obecna pula środków – jest niewystarczająca. Dlatego też, zwiększenie kwoty krajowej jest konieczne w celu skutecznej poprawy wsparcia dla rolników przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążenia administracyjnego i braku zakłócania rynku.
- Krajowa Rada Izb Rolniczych ponownie wnosi o opracowanie nowych, jednolitych zasad szacowania strat spowodowanych klęskami w rolnictwie. W praktyce obecne zasady budziły wiele wątpliwości i często powodowały brak możliwości oszacowania start, np. w lipcu szacowano uprawy jare, następnie ozime, okopowych nie można było szacować, bo nie było komunikatu IUNG w Puławach – co wykluczało osiągnięcie niezbędnych wskaźników strat. Gdyby można było szacować straty od razu, po zgłoszeniu przez rolnika – szacowanie odbywałoby się sprawniej i umożliwiłoby rolnikowi, po ogłoszeniu komunikatu, skorzystać z pomocy. Problem dotyczy także szacowania strat na użytkach zielonych będących postawą żywienia bydła, a szczególnie bydła mięsnego korzystającego przez większą część roku z pastwisk. Należy zmienić metodykę wyliczania strat w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą, uwzględniając specyfikę produkcji i przyczyny generowanych strat. Komisje powinny w jednolity sposób szacować i mieć jednolitą interpretację i wytyczne.
- Samorząd rolniczy wskazuje także na niewystarczające kierowanie środków finansowych na zabezpieczenie gospodarstw przed wirusem ASF, a także brak dostatecznej aktywności krajowych jednostek w przeprowadzeniu wielokierunkowych badań nad wirusem i skutecznymi metodami ograniczenia jego szerzenia. Walka z afrykańskim pomorem świń musi być wielokierunkowa i wymaga znacznie więcej środków finansowych. Konieczne jest także zapewnienie wypłaty zaliczek w programach na dofinansowanie bioasekuracji, ponieważ z powodu złej koniunktury na rynku trzody chlewnej, hodowców nie stać na skorzystanie z tych programów. Dodatkowym problemem polskich producentów, jest napływ tańszych prosiąt z Belgii, gdzie wykryto ostatnio ASF. Rolnicy nie mają wyboru, co do skupującego podmiotu ani w zakresie terminu sprzedaży i często też zmuszeni są do dalszej produkcji z uwagi na kredyty inwestycyjne, czy podjęte działanie PROW. Dlatego też, samorząd rolniczy wnosi o opracowanie programu rządowego dotyczącego ochrony rynku wieprzowiny, który realnie wesprze gospodarstwa zajmujące się produkcją trzody chlewnej.
W trakcie posiedzenia Walnego Zgromadzenia Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego przedstawiciele samorządu rolniczego również dyskutowali na temat zagrożenia wirusem Afrykańskiego Pomoru Świń. Zaznaczyli, że zadania związane z bioasekuracją powodują zwiększenie nakładów na produkcję trzody chlewnej. Dlatego Prezes IRWŁ w imieniu Zarządu IRWŁ, 6 grudnia 2018 roku, wystosował prośbę do Wojewody Łódzkiego Zbigniewa Rau o pilne zorganizowanie spotkania wszystkich instytucji pracujących na rzecz rolnictwa województwa łódzkiego. W piśmie zaznaczył, że tematyka spotkania powinna dotyczyć sytuacji na rynkach rolnych, a szczególnie bardzo trudnej sytuacji na rynku trzody chlewnej. W czasie dyskusji na Walnym Zgromadzeniu IRWŁ Bronisław Węglewski - Prezes IRWŁ podkreślił, że za kilogram żywca rolnicy - hodowcy trzody chlewnej uzyskują cenę w granicach 3,40-3,60 zł, a za tuszę powyżej 200 kg tylko 1,16 zł (za kg). Rolnicy nie mają gdzie sprzedać świń, które rosną i tracą na wartości. Podkreślił, że kwoty te nie rekompensują ponoszonych kosztów produkcji. Producenci trzody chlewnej z województwa łódzkiego z powodu tak niskiej ceny i zagrożenia ASF zmniejszają lub likwidują swoje stada. Szczególnie niepokoi rolników fakt, że Polskę zalewa mięso pochodzące z terytorium Belgii, gdzie w ostatnim okresie wykryto wirusa ASF. Produkcja polskiej trzody chlewnej upada, za chwilę polski rynek będzie uzależniony od importu. Polska nie będzie w stanie własnymi siłami pokryć zapotrzebowania na mięso wieprzowe, a polscy rolnicy stracą źródło dochodu, jednocześnie wpadając w pułapkę kredytową, związaną ze wcześniej podejmowanymi decyzjami inwestycyjnymi – podsumował Bronisław Węglewski - Prezes IRWŁ. Rolnicy potwierdzali, że sytuacja na rynku trzody chlewnej jest naprawdę trudna. W czasie dyskusji podniesiono też jeden z postulatów niedawnych rolniczych protestów o monitorowanie cen na produkty rolnicze, które były bardzo niskie (m.in. czarne porzeczki, aronie, jabłka) i są niskie (mięso wieprzowe, drób), a także kontrolę owoców, warzyw, zbóż i mięsa sprowadzanych do Polski. Prezes IRWŁ będący Przewodniczącym Komisji Funduszu Promocji Owoców i Warzyw, zaznaczył, że będzie wspierał wszelkie inicjatywy mające na celu promocję polskich owoców i warzyw.
Wnioski wypracowane na Walnym Zgromadzeniu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego w dniu 10 grudnia 2018 roku
Podjąć działania mające na celu ujednolicenie zasad naboru wniosków i ujednolicenie procedur szacowania szkód w gospodarstwach rolnych spowodowanych działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Wnioskujemy, aby podstawą szacowania szkód w gospodarstwach rolnych była decyzja wójta gminy, a nie system monitoringu suszy opracowany przez IUNG, który ukazywał się z opóźnieniem, a susza występowała w uprawach rolnych, czego nie potwierdzały raporty.
Podjąć działania mające na celu zmianę punktacji we wniosku na działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2014-2020, aby rolnicy, którzy nie korzystali dotąd z działania, mogli kupić nowe maszyny. Obecna punktacja wyróżnia młodych rolników, co jest słuszne, ale pozostali rolnicy są pozbawieni pomocy, gdyż pula środków finansowych przeznaczonych na to działanie wystarcza tylko dla młodych rolników.
W związku z trudną sytuacją na rynku trzody chlewnej, podjąć działania mające na celu podniesienie ceny skupu żywca wieprzowego, która obecnie waha się w granicach od 3,40 zł/kg do 3,70 zł/kg. Obecnie opłacalność w produkcji świń jest poniżej kosztów produkcji. Hodowcy również nie mają gdzie sprzedać świń.
Podjąć działania mające na celu doprowadzenie do zawierania umów kontraktacyjnych pomiędzy producentem rolnym a podmiotem skupowym zgodnie z kalendarzem gospodarczym. Nie zawierać umowy w momencie kupowania produktów, jak to teraz ma miejsce.
Podjąć działania mające na celu doprecyzowanie przepisów związanych z szacowaniem strat wyrządzonych przez zwierzynę łowną i leśną w uprawach rolnych. Obecnie Ośrodki Doradztwa Rolniczego odmawiają udziału w szacowaniu szkód w uprawach rolnych, choć zgodnie z przepisami przedstawiciel ODR-u jest członkiem komisji. Szkody w uprawach rolnych szacuje sam myśliwy, często bez wiedzy i udziału zainteresowanego rolnika. Szkody w uprawach rolnych spowodowane zarówno przez zwierzynę leśną i łowną, jak i niekorzystne warunki atmosferyczne winne być szacowane przez komisją w skład której wchodzą przedstawiciele: gminy, ODR-u, ARiMR oraz izb rolniczych.
Podjąć działania mające na celu zmianę przepisów, które umożliwią rolnikom przechodzenie na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Podjąć działania, aby nadzór nad konserwacją urządzeń melioracyjnych, w tym rowów i cieków wodnych, sprawował skarb państwa, a gminy mogły otrzymywać dotacje na konserwację i utrzymanie tych urządzeń melioracyjnych (w tym rowów).
Podjąć działania mające na celu wyrównanie dopłat bezpośrednich na 1 ha we wszystkich krajach UE.
Wnioski z IX Walnego Zgromadzenia Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego zostały przekazane do Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych - Wiktora Szmulewicza oraz do Wojewody Łódzkiego - Zbigniewa Rau w celu rozpatrzenia i dalszej realizacji. Walne Zgromadzenie IRWŁ podjęło również uchwałę nr 1/XII/V/18 w sprawie przyjęcia zmian w budżecie Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego na rok 2018 oraz uchwałę nr 2/XII/V/18 w sprawie uchwalenia budżetu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego na rok 2019.
Odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa na wnioski Walnego Zgromadzenia IRWŁ