Dnia 22 kwietnia 2022 r. w Starostwie Powiatowym w Rawie Mazowieckiej odbyło się spotkanie zorganizowane przez Radę Powiatu Rawskiego z Komisarzem UE ds. Rolnictwa Januszem Wojciechowskim.
W spotkaniu uczestniczyli rolnicy z terenu powiatu rawskiego oraz:
Poseł na Sejm RP Grzegorz Wojciechowski,
Wicewojewoda Łódzki Karol Młynarczyk,
Starosta Rawski Józef Matysiak,
Wicestarosta Jacek Otulak,
Przewodnicząca Rady Powiatu Rawskiego Maria Charążka,
Przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Terenami Henryk Majewski, który Przewodniczył spotkaniu.
Przewodniczący RP IRWŁ Sylwester Libera oraz delegaci Rady Powiatowej,
Burmistrzowie i Wójtowie z terenu powiatu rawskiego, radni i przewodniczący rad samorządów terytorialnych,
Kierownictwo BP ARiMR w Rawie Mazowieckiej.
Głównym tematem spotkania była bieżąca sytuacja oraz perspektywy rozwoju polskiego rolnictwa.
Komisarz Wojciechowski poinformował zebranych, że KE zgodziła się na blisko 4 mld zł pomocy publicznej dla polskich gospodarstw rolnych, dotkniętych wzrostami cen nawozów i rosnącymi kosztami produkcji rolnej z powodu wybuchu wojny na Ukrainie. Jak zaznaczył komisarz Polska jest jedynym krajem, w którym taka pomoc będzie udzielona rolnikom z budżetu krajowego.
Janusz Wojciechowski zaznaczył, że rosyjska polityka wykorzystywała ceny gazu, jako narzędzie polityczne, które wywołało kryzys żywnościowy w całej UE. Jednak to militarny atak Rosji na Ukrainę zmienił punkt widzenia KE na to, jak wojna negatywnie wpływa na cały sektor rolny. Komisja zdecydowała się wprowadzić ramową pomoc także dla rolników, którzy dotkliwie odczuwają wysokie wzrosty cen nawozów.
Wg Komisarza Wojciechowskiego, wielkie skoncentrowane fermy hodowlane także mogą stać się przedmiotem łatwego ataku, co może wywołać kryzys żywnościowy na niespotykaną do tej pory skalę w całej Unii Europejskiej. Dlatego znacząco, wzrosła rola małych i średnich gospodarstw hodowlanych w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego.
W ostatnim czasie w Polsce tj. od 2010 r do 2020 r. zostało zlikwidowane aż 340 tys. gospodarstw hodowlanych. W naszym kraju jest to zbyt szybko postępujący proces. Unia Europejska chce powstrzymać ten trend poprzez stworzenie warunków do prowadzenia małych hodowli. Jest to bardzo ważne przedsięwzięcie, które będzie oparte na skutecznym rozdysponowaniu środków pomocy publicznej na dobrostan zwierząt, jako ekoschemat, jak i działania inwestycyjne w II filarze przyszłej WPR – dodał.
Janusz Wojciechowski podkreślił, że kwestia dobrostanu i utrzymania hodowli zwierząt w małych
i średnich gospodarstwach będzie traktowana priorytetowo przez Komisję Europejską.
Zdaniem komisarza, system żywnościowy musi być oparty na dobrze funkcjonujących małych
i średnich gospodarstwach hodowlanych, aby zachować bezpieczeństwo żywnościowe we wszystkich krajach UE.
Na spotkaniu poruszono kwestie związane z Zielonym Ładem, który jak podkreślił Komisarz nie jest żadnym prawem, a jedynie projektem politycznym, który ma spowodować zwiększenie ilości gosp. ekologicznych. Tyle będzie Zielonego Ładu w rolnictwie, ile będzie wpisane w Planie Strategicznym.
Komisarz podkreślił, że nie ma obowiązku realizacji wszystkich założeń. Jednak, aby otrzymać dopłaty konieczne będzie spełnienie wymagań. Część z nich jest obecnie realizowana w gospodarstwach np. stosowanie obornika, poplonów czy przyorywanie słomy. Polska ma na ten cel przewidziane 34,5 mld euro (150 mld zł), ok. 10 tys. zł na każdy hektar ziemi.
Przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska, Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Terenami Rady Powiatu Rawskiego Henryk Majewski zwrócił uwagę, że polskie sadownictwo boryka się z wieloma problemami, które wynikły wskutek inwazji Rosji na Ukrainę. Wysokie ceny energii elektrycznej, nawozów, środków ochrony roślin, spowodowały wzrost kosztów produkcji, który nie pociągnął wzrostu cen płodów rolnych, szczególnie sadowniczych, jak również są ogromne problemy ze zbytem, głównie jabłek. Wielu gospodarstwom grozi bankructwo.
Komisarz Wojciechowski poinformował zebranych, że już została uruchomiona rezerwa kryzysowa w wysokości ok. 600 mln zł na pomoc, m.in. dla polskiego sektora sadowniczego, który najdotkliwiej odczuwa zamknięcie rynku rosyjskiego. Dzięki tej pomocy wielu producentów jabłek, będzie mogło przetrwać ten trudny czas.
Obecni na spotkaniu zwrócili się z wnioskiem o wydłużenie terminu składania wniosków o dopłaty do nawozów, gdyż termin do 15 maja jest zbyt krótki i wielu rolników nie będzie mogło z tego skorzystać. Komisarz poinformował, że jest to sprawa techniczna i wydłużenie terminu składania wniosków jest w gestii rządu polskiego.
Przewodniczący RP IRWŁ Sylwester Libera zwrócił się do Komisarza Wojciechowskiego
z pytaniem o możliwości wdrożenia na gruncie ustawodawstwa polskiego takich przepisów, które regulowałyby, aby podmioty skupujące płody rolne nie mogły ich skupować poniżej kosztów produkcji. Takie rozwiązanie funkcjonuje w Hiszpanii, która unijną dyrektywę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych dostosowała do krajowego ustawodawstwa. Chodzi o dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej (2019/633 z dnia 17 kwietnia 2019 r.), której celem jest zwalczanie praktyk rażąco odbiegających od dobrych obyczajów w działalności gospodarczej oraz będących w sprzeczności z zasadą dobrej wiary i uczciwego obrotu, a przy tym jednostronnie narzucanych przez jednego partnera handlowego drugiemu. Dyrektywa ta powinna zapewnić lepsze funkcjonowanie rynków rolno-spożywczych oraz skuteczniejszą ochronę rolników i przedsiębiorców.
Komisarz UE ds. rolnictwa stwierdził, że nie ma ze strony UE żadnych barier prawnych, aby takie przepisy wprowadzić również w Polsce.
Kolejne pytanie Przewodniczący RP IRWŁ Sylwester Libera skierował do obecnego na posiedzeniu Wicewojewody Karola Młynarczyka. Dotyczyło ono wniosków poszkodowanych gospodarstw
w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych (grad), które wystąpiły w lipcu i sierpniu
w 2021 roku na terenie powiatu rawskiego. Powołane przez Wojewodę Łódzkiego gminne komisje oszacowały szkody w uprawach. Poszkodowanych zostało ok. 1 400 gospodarstw. Protokoły
z szacowania strat zostały potwierdzone przez Wojewodę i obecnie znajdują się
w poszczególnych gminach. Straty w niektórych gospodarstwach sięgają nawet 90% w uprawach. Skutkowało to tym, że sadownicy nie uzyskali dochodów ze swoich gospodarstw. Sytuacja ta uniemożliwia dalsze ich funkcjonowanie (w tym m.in. spłatę zobowiązań kredytowych wobec banków).
Ponadto rolnicy chcący ubezpieczyć swoje uprawy, nie zrobili tego – nie mieli takiej możliwości ze względu na brak ofert od firm ubezpieczeniowych.
Wicewojewoda zobowiązał się odpowiedzieć w terminie późniejszym po dokładnym zapoznaniu się z problemem.
Na zakończenie spotkania Komisarz Janusz Wojciechowski wyraził chęć, aby takie spotkanie odbywały się częściej i że jest zawsze otwarty na tego typu wymianę zdań i doświadczeń.
Małgorzata Rosa
Specjalista ds. obszarów wiejskich
BPIRWŁ w Rawie Mazowieckiej
Autor zdjęć: Joanna Kielak - "Głos Rawy i Okolicy"