Projekt zmiany ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich

W odpowiedzi na przedstawiony do zaopiniowania projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu upraw i zwierząt gospodarskich, Zarząd KRIR przekazał, że w związku z przygotowaniem projektu zmiany ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, chciałby wyrazić akceptację dla wszelkich działań, których efektem będzie lepsza jakość ochrony ubezpieczeniowej świadczonej przez zakłady ubezpieczeń w ramach dotowanych przez polskie państwo ubezpieczeń. Podkreślono, że w działaniach wokół przedmiotowej ustawy zaangażowane są wszystkie strony: strona rządowa, przedstawiciele samorządu rolniczego, zakłady ubezpieczeń, z udziałem stosownych ekspertów.

Samorząd rolniczy zaznaczył, że przedstawiony projekt jest z jednej strony efektem dyskusji i porozumienia pomiędzy zakładami ubezpieczeń, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz przedstawicielami samorządu rolniczego. Jednak z drugiej strony szczegółowe zapisy dotyczące stosowania w ubezpieczeniu suszy franszyzy redukcyjnej prowadzą nas do niskiego poziomu zaspokojenia faktycznych strat, które mogą zaistnieć w gospodarstwie rolnym w skutek zjawiska suszy.

Przekazano wyliczenia ubytku w przychodach dla uprawy pszenicy, w oparciu o faktyczne dane, dotyczące kosztów i możliwych do uzyskania przychodów z uprawy pszenicy ozimej (dane z sierpnia 2018r.).

Kalkulacja opłacalności produkcji pszenicy ozimej na 1 ha

Źródło: wyliczenia zrealizowano na bazie materiałów z izb rolniczych.

Zastosowane w kalkulacji poziomy franszyzy w wysokości 20%, 25% i 30% jednoznacznie wskazują, że wypłacone odszkodowanie nie pozwala - razem z uzyskanymi przychodami z tytułu sprzedaży pozostałego plonu - na pokrycie pełnych kosztów zasiania uprawy w kolejnym sezonie. Zmniejsza faktycznie negatywny wynik finansowy. A trzeba ponadto zwrócić uwagę na płodozmian i konieczność zastosowania nieco innych środków lub droższych nasion (na przykład w przypadku wprowadzenia rzepaku jako uprawy następczej).

W konsekwencji zauważono, że krok związany ze stosowaniem redukcji wypłacanego odszkodowania, to możliwość realizacji ubezpieczeń upraw przez zakłady ubezpieczeń, bo oznacza dla nich mniejsze ich zagrożenie i w konsekwencji istnieje możliwość zastosowania odpowiednich, czyli akceptowanych przez rolników, stawek.

Ale ta propozycja nowelizacji ustawy nie rozwiązuje, zdaniem izb rolniczych, problemu pokrywania kosztów skutków suszy w Polsce.

Statystycznie analizując zjawisko suszy w oparciu o wskazania Instytutu Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach należy podkreślić, iż ubytki w plonie na poziomie 40% lub 50% są rzadkością. W konsekwencji najczęściej będziemy mieć do czynienia ze stratami na poziomie niewiele wyższym od 25% do 30%. Czyli rolnik nie uzyska żadnego odszkodowania, przy zakupie ubezpieczenia z franszyzą 25% lub 30%, lub to wypłacone odszkodowanie będzie miało wartość symboliczną.

Dlatego ważne jest dla całego środowiska rolniczego i akceptacji ubezpieczeń upraw przez rolników szczegółowe wyjaśnianie konsekwencji wyboru odpowiedniego poziomu franszyzy. A jest to szczególnie istotne, bo faktycznie wprowadzane jest do ubezpieczeń nowe rozwiązanie - dotychczas niestosowane. Rolnicy wiedzą z dotychczasowego funkcjonowania ubezpieczeń upraw czym jest udział własny, a funkcjonowanie franszyzy, i to na tak wysokich poziomach, wymaga szczegółowych wyjaśnień. Być może szczegółowe zapisy w tym zakresie powinny znaleźć się w umowach podpisywanych corocznie pomiędzy zakładami ubezpieczeń i Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako wymaganie dla sprzedawców ubezpieczeń.

Jednocześnie Krajowa Rada Izb Rolniczych zgłosiła swoją gotowość do spopularyzowania nowego rozwiązania poprzez stosowne materiały w publikatorach poszczególnych wojewódzkich izb rolniczych, udział w szkolenia i spotkaniach itp.

W merytorycznym zakresie rozwiązania i w konsekwencji wprowadzanych zmian Krajowa Rada Izb Rolniczych zasugerowała również zmianę przepisów ustawy w zakresie stosowania dopłat/reasekuracji państwa dla ryzyka suszy. Zawnioskowano o rozważenie zwiększenia poziomu pokrywania negatywnego wyniku dla zakładów ubezpieczeniowych ponad 60%. To może zmniejszyć ryzyko zakładów ubezpieczeń - bez stosowania zaproponowanych franszyz redukcyjnych.

Przekazano, że proponowane rozwiązanie nie powinno wstrzymać dotychczasowych prac nad przedmiotową zmianą ustawy, a powinno być objęte osobną analizą, która z pewnością może być procedowana legislacyjnie i wdrażana w kontekście oczekiwanych przez środowisko rolnicze zmian w zakresie ubezpieczenia upraw.