W dniu 30 września 2021 r. w Urzędzie Gminy w Cielądzu odbyło się posiedzenie Rady Powiatowej IRWŁ Powiatu Rawskiego. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Rady Powiatowej oraz zaproszeni goście: Członek Zarządu IRWŁ Pan Jacek Ossowicz, Wójt Gminy Cielądz Pan Paweł Królak, Kierownik PT KRUS w Rawie Mazowieckiej, Pan Andrzej Kowalik, Inspektor ds. ochrony roślin Oddziału Terenowego WIORiN w Rawie Mazowieckiej Pan Dariusz Zieliński. Przewodniczący Rady Powiatowej IRWŁ Sylwester Libera powitał zaproszonych gości i przedstawił proponowany porządek posiedzenia, który następnie został przyjęty.
Zgodnie z porządkiem obrad w pierwszej kolejności głos zabrał Pan Dariusz Zieliński, który omówił zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin oraz przedstawił informację na temat wycofywanych substancji czynnych.
Środki ochrony roślin są to substancje chemiczne lub ich mieszaniny, które służą nam do ochrony upraw przed chorobami, szkodnikami bądź chwastami. Jak nazwa wskazuje substancje chemiczne mogą to być substancje niebezpieczne. Wyróżniamy dwa rodzaje użytkowników substancji niebezpiecznych:
- Użytkownik profesjonalny, czyli osoba, która ma szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin, szkolenie w zakresie obrotu czy też w zakresie integrowanej produkcji;
- Użytkownik nieprofesjonalny, tzw. działkowiec, który może stosować środki ochrony roślin w małych opakowaniach i nie musi mieć tak rozległej wiedzy jak użytkownik profesjonalny, do zabiegów stosuje opryskiwacz plecakowy do 30 l.
- Użytkownicy profesjonalni muszą przestrzegać warunków określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin tj. m.in. zachowywać minimalne odległości od określonych miejsc lub obiektów. Środki ochrony roślin na terenie otwartym można stosować, jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 4 m/s.
Osoby stosujące środki ochrony roślin muszą posiadać również odpowiednie szkolenia potwierdzone aktualnym, na czas wykonywania zabiegów, zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin lub doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin, lub integrowanej produkcji roślin, lub innego dokumentu potwierdzającego uprawnienia do stosowania pestycydów.
Na posiadaczach m.in. opryskiwaczy ciąży obowiązek przeprowadzania okresowych badań potwierdzających sprawność techniczną sprzętu. Pierwsze badanie nowego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia.
Użytkownik profesjonalny jest zobligowany do prowadzenia i przechowywania przez 3 lata dokumentacji zawierającej nazwę środka ochrony roślin, czas zastosowania i zastosowaną dawkę, obszar i uprawy, na których zastosowano środek ochrony roślin. W dokumentacji musi również być wskazany sposób realizacji wymagań integrowanej ochrony roślin poprzez podanie, co najmniej przyczyny wykonania zabiegu środkiem ochrony roślin.
Z uwagi na panującą pandemię przepisy dotyczące badania opryskiwaczy bądź szkolenia zostały zawieszone, można stosować środki ochrony roślin i nie ma konsekwencji z tytułu upłynięcia terminu ważności. Z chwilą ogłoszenia przez Prezesa Rady Ministrów końca pandemii będzie tylko 30 dni na uzupełnienie badań opryskiwaczy i szkoleń.
Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami, stosowanie środków ochrony roślin sprzętem niesprawnym technicznie lub nieskalibrowanym, a także uchylanie się od obowiązku poddawania tego sprzętu badaniom w celu potwierdzenia sprawności technicznej podlega karze grzywny. Ponadto, jeżeli wojewódzki inspektor, w toku kontroli stosowania środków ochrony roślin, stwierdzi, na podstawie wyników badań laboratoryjnych próbek płodów rolnych, że te płody rolne zawierają pozostałości środków ochrony roślin w ilości stwarzającej zagrożenie dla zdrowia konsumenta zakazuje, w drodze decyzji, przeznaczania tych płodów rolnych do spożycia przez ludzi i ich wprowadzania do obrotu oraz określa sposób ich zagospodarowania (art. 46 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin).
Aktualnie na terenie Polski funkcjonuje sieć stacji kontroli wykonujących ww. badania. Rejestry przedsiębiorców i podmiotów niebędących przedsiębiorcami prowadzących działalność
w zakresie potwierdzania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin udostępniane są przez wojewódzkich inspektorów ochrony roślin i nasiennictwa pod adresem http://piorin.gov.pl/srodki-ochrony-roslin/rejestry/.
Jeśli mamy ukończony kurs chemizacyjny, przebadany opryskiwacz przystępujemy do zapoznania się z etykietą środka ochrony roślin. Na etykiecie są zapisy dotyczące, kiedy możemy stosować dany środek chemiczny, w jakiej temperaturze (np. niektóre środki można stosować tylko w dni pochmurne) oraz informacja dotyczącą stosowania środka na tzw. terenach nieużytkowanych rolniczo.
Na etykiecie znajdziemy również informację w jakiej odległości można stosować dany środek ochrony roślin od cieków wodnych, stawów, rzek, rowów przydrożnych.
Przed wykonywaniem zabiegu środkami ochrony roślin powinniśmy się odpowiednio ubrać (rękawice, płaszcz, buty ochronne, maskę gazową). Po wykonanym zabiegu środkiem ochrony roślin zabieg ten należy odnotować w ewidencji zabiegów. Ponadto rolnik powinien posiadać dowód zakupu środka ochrony roślin (paragon, faktura). Po zastosowaniu środka ochrony roślin należy umyć sprzęt (w odległości 30 m. od studni, zbiorników wodnych), zdjąć i uprać ubranie oraz wziąć kąpiel. Podczas stosowania środków ochrony roślin zakazane jest spożywanie alkoholu.
Po wejściu Polski do UE w 2004 r. pojawił się dla rolników problem z wycofywanymi substancjami czynnymi. W 2010 r. na rynku było najmniej środków pod względem nazw handlowych (ok. 600 pozycji). W tej chwili nazw handlowych jest ponad 2000, przy czym substancji aktywnych jest ok. 350. Co roku jest wycofywanych od kilku do kilkunastu substancji. W poprzednich ustawach było to uregulowane wprost, że środek był wycofywany i później mógł być jeszcze stosowany przez 12 m-cy. Natomiast w tej chwili rozwiązania prawne są na zasadzie tzw. doraźnej – są zezwolenia, gdzie jeszcze obowiązuje roczny okres stosowania środka, ale są też zezwolenia gdzie mamy tylko 30 dniowy okres stosowania środka ochrony roślin.
Szczegółowe informacje dotyczące terminów na sprzedaż i stosowanie środków zawierających ww. substancje czynne, znajdują się w komunikacie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/komunikat---nowe-terminy-na-sprzedaz-i-stosowanie-srodkow
Następnie Kierownik PT KRUS w Rawie Mazowieckiej Pan Andrzej Kowalik przedstawił zasady podlegania przez pomocnika rolnika ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu, macierzyńskiemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu..
Od dnia 18 maja 2018 r. zgodnie z przepisami ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw rolnicy mają obowiązek zgłoszenia pomocnika, z którym została zawarta umowa o pomocy przy zbiorach, do ubezpieczeń
w KRUS.
Pomocnik rolnika to: pełnoletnia osoba świadcząca odpłatnie pomoc rolnikowi przy zbiorach chmielu, owoców i warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach. Pomocnikiem może być: obywatel Polski, cudzoziemiec uprawniony do wykonywania pracy na terenie Polski czy też zwolniony na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Umowa o pomocy przy zbiorach powinna być zawarta na piśmie przed rozpoczęciem świadczenia pomocy. Powinna określać miejsce świadczenia pomocy, okres wykonywania pomocy oraz jej zakres.
Pomoc przy zbiorach obejmuje następujące czynności: zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, usuwanie zbędnych części roślin, klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie wymienionych zbiorów do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów. Wykaz produktów rolnych, przy zbiorze których może być świadczona pomoc dostępny jest na stronie internetowej KRUS. Łączny czas świadczenia przez pomocnika pomocy na podstawie zawartych umów (jednej lub kilku, z jednym lub kilkoma rolnikami) nie może przekroczyć 180 dni w danym roku kalendarzowym.
Zgłoszenie do ubezpieczeń w KRUS pomocnika oraz opłacenie za niego składek zapewni pomocnikowi:
prawo do jednorazowego odszkodowania, w sytuacji gdyby doszło do wypadku
w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach,
dostęp do ochrony zdrowia w okresie wykonywania umowy o pomocy przy zbiorach.
Przepisy nie dają możliwości zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny pomocnika.
Szczegółowy sposób ustalania wymiaru składki dziennej na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz tabela z wyliczoną wysokością składek dziennych oraz wysokością składki na ubezpieczenie zdrowotne w danym miesiącu dostępna jest na stronie internetowej KRUS.
Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz na ubezpieczenie zdrowotne za pomocnika rolnika, za dany miesiąc, rolnik zobowiązany jest opłacić
w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
Rolnik jest zobowiązany zgłosić pomocnika do ubezpieczeń w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu, na który zawarta została ta umowa. Zgłoszenie pomocnika do ubezpieczeń dokonuje się na opracowanych przez KRUS formularzach zgłoszeniowych, dostępnych na stronie internetowej Kasy oraz w jednostkach organizacyjnych KRUS. Szczegółowe informacje w zakresie obejmowania ubezpieczeniami w KRUS pomocnika rolnika dostępne są na stronie internetowej Kasy lub w jednostkach organizacyjnych KRUS właściwych dla miejsca położenia gospodarstwa rolnego, w którym pomocnik świadczy pomoc. Następnie głos zabrał Członek Zarządu IRWŁ Pan Jacek Ossowicz, który przedstawił informację z bieżącej działalności IRWŁ, wnioski i opinie kierowane do KRIR.
Przewodniczący Rady Powiatowej IRWŁ Sylwester Libera zakończył posiedzenie.
Małgorzata Rosa
BP IRWŁ Powatu Rawskiego
Specjalista ds. obszarów wiejskich