Po przeprowadzeniu licznych konsultacji w sprawie szkód w uprawach rolnych wyrządzonych przez zwierzęta łowne ustalono, że dotychczasowy sposób szacowania strat i wypłaty odszkodowań jest niezadowalający. Rolnicy skarżyli się, że wyceny dokonywane przez myśliwych są zaniżone, z kolei koła łowieckie narzekały na brak dostatecznych środków, aby zadośćuczynić poszkodowanym poniesione straty. Zmiana instytucji szacującej i wypłacającej odszkodowanie ma ustabilizować sytuację pomiędzy kołami łowieckimi i poszkodowanymi.
Art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2015 r. poz. 2168 z późn. zm.) stanowi, że łowiectwo jest elementem ochrony środowiska przyrodniczego, co oznacza ochronę zwierząt łownych i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej.
Anomalia pogodowe, które pojawiają się coraz częściej, powodują, że zwierzęta żyjące na wolności, szukając pożywienia, wyrządzają szkody w uprawach rolnych. Na zniszczenia narażone są przede wszystkim pola i łąki znajdujące się w pobliżu lasów.
Obowiązki kół łowieckich przejmie wojewoda
Dotychczasowe przepisy przewidywały, że to na kołach łowieckich spoczywał obowiązek szacowania szkód i wypłaty odszkodowań poszkodowanym rolnikom. Problem tkwił w tym, że koła łowieckie nie dysponują wystarczającymi środkami pieniężnymi, mogącymi wynagrodzić straty rolników. Od 1 stycznia 2017 r. ich obowiązki przejmą wojewodowie reprezentujący Skarb Państwa, który będzie odpowiadał za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Odpowiedzialność kół łowieckich została ograniczona do szkód wyrządzonych przez dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego podczas polowania.
Co musi zawierać wniosek o dokonanie oględzin i oszacowanie szkód?
Wniosek o dokonanie oględzin, oszacowanie szkód i ustalenie odszkodowania poszkodowany składał będzie do właściwego, ze względu na wystąpienie szkody, wojewody. Wniosek ten będzie można także złożyć to właściwego miejscowo wójta, burmistrza, prezydenta miasta, który ma obowiązek przekazać go w terminie 3 dni do wojewody.
Art. 46 ust. 4 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1082) wymienia elementy wniosku o dokonanie oględzin i oszacowanie szkód: imię i nazwisko albo nazwa, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedziba oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, wskazanie miejsca wystąpienia szkody oraz wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego.
Opinia rzeczoznawcy może wpłynąć na wysokość odszkodowania
Oględzin i oszacowania szkód dokona przedstawiciel wojewody niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku. O terminie oględzin wojewoda poinformuje poszkodowanego i przedstawiciela koła łowieckiego, a na ich pisemny wniosek również przedstawiciela izby rolniczej. Z przeprowadzonych czynności sporządzony zostanie protokół, do którego uczestnicy będą mogli wnieść zastrzeżenia w terminie 7 dni. Do tych zastrzeżeń będą mogli dołączyć również opinię rzeczoznawcy, który dokonał oględzin i oszacowania szkód. Zastrzeżenia rozpatrzy wojewoda i jeżeli uzna zasadność opinii rzeczoznawcy, zwróci koszt jego wynagrodzenia uczestnikowi postępowania, który je poniósł.
Odszkodowania finansowane będą ze składek kół łowieckich i budżetu państwa
Wysokość odszkodowania ustali wojewoda w drodze decyzji na podstawie protokołu oględzin i oszacowania szkód oraz opinii rzeczoznawcy, jeżeli została sporządzona. Jeżeli decyzja nie spełni oczekiwań poszkodowanego lub koła łowieckiego, będą mogli oni w terminie miesiąca wnieść powództwo do sądu.
Odszkodowania wojewoda wypłacał będzie z Funduszu Odszkodowawczego, który zasilany będzie m.in. przez roczne składki wnoszone przez dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich. Składki wpłacane będą do 15 czerwca każdego roku a ich wysokość ustali wojewoda do 15 maja. Składka stanowić będzie iloczyn, określonej w rocznym planie łowieckim na dany rok, liczby zwierząt łownych oraz zryczałtowanych stawek za te zwierzęta: łoś – 600 zł, jeleń – 350 zł, daniel – 135 zł, sarna – 105 zł, dzik – 85 zł.
Kiedy wartość odszkodowań przekroczy zasoby funduszu, wówczas wojewoda pokryje je ze środków budżetu państwa.