Odmiany kukurydzy wykazują znaczne zróżnicowanie cech rolniczych i użytkowych, dlatego przed dokonaniem wyboru warto zapoznać się z ich charakterystyką. Dobór właściwej odmiany dostosowanej do wymagań producenta jest istotnym czynnikiem kształtującym wielkość i jakość plonowania. Przemyślany wybór nie angażuje dodatkowych nakładów na produkcję a może przynieść wymierne korzyści produkcyjne przekraczające 20% plonów ziarna i 15% plonów zielonej masy.
Kukurydza jest uprawiana przede wszystkim w celu uzyskania ziarna albo zielonki z możliwie dużym udziałem kolb. Jednym ze sposobów paszowego wykorzystania ziarna jest kiszonka z ześrutowanych kolb - CCM.
Podejmując decyzję o wyborze odmiany ważne z punktu widzenia integrowanej ochrony roślin są cechy odpornościowe, a zwłaszcza:
- podatność odmian na choroby. Przy uprawie na ziarno najważniejszą chorobą pochodzenia grzybowego jest zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi powodująca wyleganie dojrzewających roślin. Natomiast głownia guzowata kolb znacznie obniża plon i wartość pokarmową paszy. Stopień podatności odmian na fuzariozy jest warunkowany genetycznie.
- reakcja odmian na szkodniki. Bez względu na kierunek użytkowania kukurydzy najgroźniejszym jej szkodnikiem jest w chwili obecnej omacnica prosowianka. W okresie wiosennym znaczne szkody może także powodować ploniarka zbożówka. W odniesieniu do tych dwóch gatunków szkodników daje się zaobserwować zróżnicowaną podatność odmian na uszkodzenia przez nie wywoływane. Różnice wrażliwości roślin wynikają głównie z cech morfologicznych odmian (omszenie liści, twardość tkanek rośliny, kąt ustawienia blaszek liściowych). Ponadto wczesność odmian może determinować ich większą lub mniejszą podatność na szkodniki.
W Krajowym rejestrze odmian (KR) znajduje się obecnie 179 odmian (stan na dzień 29.03.2016 roku). Analizując KR można zauważyć, iż w ostatnich latach zwiększa się liczba nowo zarejestrowanych odmian. Odmiany zgłaszane do KR deklarowane są, jako przydatne do uprawy na ziarno, na kiszonkę lub na oba kierunki użytkowania. Większość odmian wyhodowana została w kierunku przydatności do uprawy na ziarno. Poniżej w tabelach przedstawiono ważniejsze cechy użytkowe nowych odmian kukurydzy wpisanych do Krajowego rejestru w roku 2016.
Tabela 1. Odmiany za ziarno wpisane do KR w 2016 roku. Wyniki z doświadczeń 2014-2015.
|
Lp. |
Odmiany |
Hodowca/ Pełnomocnik hodowcy
|
Liczba FAO
|
Plon ziarna przy 14% wody (dt z ha) |
Wilgotność ziarna w czasie zbioru (%) |
Wysokość roślin (cm) |
Rośliny stojące (%) |
Fuzarioza (%) |
|
|
łodyg |
kolb |
||||||||
|
odmiany wczesne |
|||||||||
|
1. |
Kwintus |
KWS |
220 |
95 |
23,9 |
264 |
95 |
20 |
6 |
|
2. |
LG30179 |
Limagrain |
200 |
88,9 |
21,6 |
258 |
97 |
16 |
9 |
|
3. |
SM Hetman |
HR Smolice |
240 |
93,1 |
25,3 |
282 |
93 |
17 |
8 |
|
odmiany średniowczesne |
|||||||||
|
4. |
Akropole |
KWS |
250-260 |
98,3 |
26,2 |
284 |
93 |
13 |
9 |
|
5. |
ES Asteroid |
Euralis |
240 |
100,5 |
24,8 |
282 |
93 |
15 |
6 |
|
6. |
ES Constellation |
Euralis |
240-250 |
98,6 |
25 |
279 |
95 |
10 |
6 |
|
7. |
ES Meteorit |
Euralis |
240 |
97,7 |
23,6 |
266 |
95 |
14 |
4 |
|
8. |
ES Zorion |
Euralis |
240 |
98,8 |
23,8 |
269 |
95 |
12 |
4 |
|
9. |
Farmezzo |
FarmSaat |
250 |
98,5 |
25,6 |
272 |
91 |
15 |
7 |
|
10. |
MAS 20P |
Maisadour |
250-260 |
97,7 |
26,5 |
283 |
93 |
14 |
6 |
|
11. |
SM Hubal |
HR Smolice |
240 |
94,5 |
24,7 |
280 |
94 |
17 |
7 |
|
12. |
SM Jubilat |
HR Smolice |
230-240 |
94,2 |
23,5 |
275 |
91 |
17 |
8 |
|
odmiany średniopóźne |
|||||||||
|
13. |
Codigip |
Caussade |
260 |
99,6 |
25,6 |
266 |
94 |
15 |
6 |
Tabela 1. Odmiany za kiszonkę wpisane do KR w 2016 roku. Wyniki z doświadczeń 2014-2015.
|
Lp. |
Odmiany |
Hodowca/Pełnomocnik hodowcy |
Liczba FAO |
Plon suchej masy (dt z ha) |
Zawartość suchej masy (%) |
Plon ogólny świeżej masy (dt zha) |
Wysokość roślin (cm) |
||
|
ogólny |
kolb |
w całych roślinach |
w kolbach |
||||||
|
odmiany wczesne |
|||||||||
|
1. |
Chicago |
Saatbau Linz |
250 |
192 |
97 |
33,5 |
51,9 |
578 |
287 |
|
2. |
SM Prezent |
HR Smolice |
240-250 |
198 |
94,5 |
33,6 |
51,1 |
595 |
282 |
|
3. |
SM Zawisza |
HR Smolice |
240-250 |
194,9 |
94,2 |
33,6 |
51,2 |
582 |
280 |
|
odmiany średniowczesne |
|||||||||
|
4. |
Agro Polis |
KWS |
240 |
192,4 |
105 |
37,7 |
52,4 |
525 |
279 |
|
5. |
Bilizi |
Syngenta |
240 |
197,7 |
102,9 |
36,3 |
54,4 |
559 |
281 |
|
6. |
Cyrano |
Saatbau Linz |
240 |
192,4 |
99,2 |
36,9 |
54,5 |
536 |
285 |
|
7. |
Rudesta |
FarmSaat |
250 |
191,9 |
104,3 |
36,8 |
52,4 |
539 |
272 |
|
8. |
SM Ameca |
HR Smolice |
260 |
196,2 |
94,2 |
34,8 |
53,2 |
577 |
285 |
|
9. |
SM Finezja |
HR Smolice |
240 |
198,2 |
97,5 |
35,7 |
55 |
568 |
288 |
|
10. |
SM Hubal |
HR Smolice |
240 |
195,7 |
101 |
36,1 |
53,6 |
553 |
285 |
|
11. |
SY Kardona |
Syngenta |
240 |
194,4 |
103,3 |
36,4 |
55,3 |
550 |
285 |
|
odmiany średniopóźne |
|||||||||
|
12. |
Dublino |
Saatbau Linz |
260 |
202,9 |
101,2 |
36,7 |
56,3 |
566 |
290 |
|
13. |
SM Popis |
HR Smolice |
270 |
203,4 |
97 |
35,1 |
55,2 |
597 |
304 |
|
14. |
Talentro |
Saatbau Linz |
260 |
200,6 |
103 |
35,7 |
55 |
578 |
300 |
|
15. |
Walterinio KWS |
KWS |
260 |
205,1 |
109,8 |
36,3 |
53,5 |
581 |
291 |
Należy pamiętać o tym, aby siać odmiany mieszańcowe, których nasiona zostały wyprodukowane przez firmy nasienne, ziarno wyprodukowane we własnym zakresie lub nabyte z nieznanych źródeł nie powinno być traktowane jako materiał siewny. Takie „nasiona” będą plonować nawet o 30% niżej od mieszańcowych pokolenia F1.
Anna Wardęga
COBORU Stacja Doświadczalna
Oceny Odmian w Sulejowie