Komisja Europejska prowadzi w tym roku ocenę skutków, aby zdecydować w jaki sposób należy zrewidować politykę promocyjną, aby była bardziej wydajna, ale także aby lepiej przyczynić się do osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju strategii „Od pola do stołu”.
Niemniej jednak Copa-Cogeca otrzymała informacje bezpośrednio od działu DG AGRI odpowiedzialnego za promocję, że przegląd, pod silną presją wiceprzewodniczącego wykonawczego Timmermansa, może pójść jeszcze dalej i zakończyć promocję mięsa (nawet jeśli jest produkowane w sposób zrównoważony) oraz wielu innych produktów (niektórych oznaczeń geograficznych, wina i innych), a promowane będą tylko zrównoważone owoce i warzywa.
W związku z powyższym w styczniu 2021 r. Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o informację jakie stanowisko zajmie w tej sprawie resort rolnictwa.
W udzielonej nam w kwietniu odpowiedzi ministerstwo poinformowało, że Komisja Europejska opublikowała wstęp do oceny skutków unijnej polityki promocyjnej, z kontekstu którego wynika, że: „Polityka promocji rolnictwa UE ma na celu zwiększenie świadomości na temat jakości produktów żywnościowych UE i zwiększenie konkurencyjności unijnego sektora rolnego. Ocena polityki wykazała, że zasadniczo osiągnęła swoje cele. Ocena nie wykazała większych niespójności z innymi politykami UE, ale stwierdzono, że polityka promocyjna może być lepiej dostosowana do priorytetów politycznych i w szczególności przyczynić się do realizacji celów strategii „od pola do stołu”. Przegląd polityki powinien zwiększyć jej wkład w zrównoważoną produkcję i konsumpcję, zgodnie ze zmieniającą się dietą, przy jednoczesnym utrzymaniu lub nawet zwiększeniu skuteczności polityki we wspieraniu konkurencyjności sektora rolno-spożywczego.” Wobec powyższego, we wstępie oceny skutków KE wskazała na następujące opcje polityki:
(1) Bazowanie na obecnym sukcesie: ta opcja polegałaby na kontynuowaniu unijnej polityki promocyjnej w oparciu o obecne przepisy oraz o kryteria wyboru i oceny stopnia dostosowywania programów promocyjnych do celów strategii od pola do stołu lub z innymi przyszłymi zmianami w polityce. W oparciu o obecną unijną politykę promocyjną, na podstawie art. 8 rozporządzenia 1144/2014 KE ustanawia w drodze decyzji na każdy rok Roczny Program Prac, w którym określa cele i priorytety operacyjne, zarówno w odniesieniu do działań skierowanych na rynek wewnętrzny UE jak również na rynek krajów trzecich, co wykazuje zdolność polityki do dostosowania się do nowych wyzwań wynikających m.in. ze strategii „od pola do stołu”.
(2) Skoncentrowanie zakresu polityki: przyjęcie tego kierunku spowodowałoby skoncentrowanie wsparcia - na rynku wewnętrznym UE - na działania promocyjne i informacyjne wspierające zrównoważoną produkcję i konsumpcję rolną, zgodnie ze strategią „od pola do stołu'' i europejskim planem walki z rakiem, zachęcając konsumentów do diety. Natomiast w przypadku działań promocyjnych i informacyjnych realizowanych na rynkach poza UE (tzw. rynek krajów trzecich) skoncentrowanie wsparcia na międzynarodowym wymiarze „Od pola do stołu” i konkurencyjności unijnego sektora rolno-spożywczego.
(3) Przegląd warunkowości/kwalifikowalności: scenariusz ten mógłby pociągać za sobą wprowadzenie nowych wymogów dotyczących warunkowości i kryteriów kwalifikowalności, które zachęciłyby wnioskodawców do podejmowania działań promocyjnych i informacyjnych, które realizowałyby cele strategii „od pola do stołu”. Takie podejście mogłoby wiązać się z wykluczeniem ze wsparcia niektórych sektorów (np. mięsa czerwonego).
W odniesieniu do programu prac KE w zakresie polityki promocji produktów rolnospożywczych - całkowity budżet Rocznego Programu Prac na rok 2021 wynosi 182,9 mln EUR, z czego na realizację programów prostych przeznaczono 86 mln EUR, programów wielonarodowych 87,4 mln EUR, oraz na inicjatywy własne KE 9,5 mln EUR. Około połowy budżetu przeznaczono promocję produktów organicznych, zrównoważonego rozwoju oraz spożycia owoców i warzyw.
Obecne ukierunkowanie polityki promocyjnej na cele wynikające ze strategii KE pokazuje, że jest ona na tyle elastyczna, że może na bieżąco reagować na potrzeby KE wynikające z innych polityk.
W opinii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zasadnym jest kontynuowanie unijnej polityki promocyjnej w oparciu o obecne przepisy oraz przy założeniu dostosowywania priorytetów operacyjnych rocznego programu prac do celów wynikających z innych polityk UE.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie popiera opcji trzeciej, która zakłada przegląd warunkowości/kwalifikowalności, co może skutkować całkowitym wykluczeniem ze wsparcia niektórych sektorów (np. mięsa czerwonego).
Kolejnym etapem ewaluacji polityki promocyjnej Unii Europejskiej są otwarte konsultacje publiczne prowadzone w okresie od dnia 31 marca br. do dnia 23 czerwca 2021 r. Konsultacje te będą dotyczyły poglądów na temat tego, w jaki sposób polityka promocyjna może zwiększyć swój wkład w promowanie bardziej zrównoważonej produkcji i konsumpcji oraz bardziej zbilansowanej diety zgodnie ze strategiami Komisji Europejskiej „Od pola do stołu” i „Bioróżnorodność” oraz planem „Europa pokonująca raka”.
Przedstawienie przez Komisję Europejską wniosku dotyczącego możliwych zmian ram regulacyjnych w zakresie polityki promocyjnej zaplanowane jest na pierwszy kwartał 2022 r.
Źródło: KRIR