W odpowiedzi na wniosek Zarządu KRIR w sprawie zmian w systemie rozliczania prosumentów ze sprzedawcą energii elektrycznej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska w piśmie z dnia 28 stycznia 2022 r., złożyło następujące wyjaśnienia:
"W dniu 29 października 2021 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza nowe zasady rozliczania prosumentów od 1 kwietnia 2022 r. Ustawa zawiera regulacje, które stanowią realizację zobowiązań Polski, jako państwa członkowskiego UE, w zakresie implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE a także dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Podstawową zmianą przewidzianą w omawianej ustawie jest wprowadzenie, w miejsce dotychczasowego systemu opustów, modelu wartościowych rozliczeń energii (net-billing) dla nowych prosumentów wchodzących na rynek po 31 marca 2022 r. Zakłada on odrębne rozliczenie wartości (a nie ilości) energii wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i energii elektrycznej pobranej z sieci w oparciu o wartość energii docelowo ustaloną wg ceny giełdowej – ceny z Rynku Dnia Następnego (RDN).
Dotychczasowi prosumenci, jak również ci, którzy wejdą do systemu przed wejściem w życie nowych przepisów, mają zagwarantowane prawa nabyte. Będą mogli tym samym korzystać z systemu opustów przez 15 lat.
Nowy model rozliczeń, wynika z konieczności dostosowania obecnych rozwiązań do wymogów unijnych. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (tzw. dyrektywa rynkowa) obliguje Państwa Członkowskie UE do zapewnienia odbiorcom końcowym możliwości uczestniczenia oraz czerpania korzyści z ich bezpośredniego funkcjonowania w rynku energii elektrycznej. Dotyczy to w szczególności dostosowywania swojego zużycia energii w odpowiedzi na sygnały rynkowe. Oparcie rozliczeń prosumenckich o system wartościowego rozliczania energii według cen giełdowych, zapewnia prosumentom dostęp do aktualnych i rynkowych procesów zachodzących na rynku energii. Konieczne jest również wprowadzenie obowiązku ponoszenia opłat sieciowych odzwierciedlających rzeczywiste koszty oraz osobnego rozliczenia w zakresie energii wprowadzanej i pobieranej z sieci. Dodatkowo, wymogi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (dyrektywa RED II) już teraz nakazują wdrożenie rozwiązań umożliwiających prosumentom otrzymywanie wynagrodzenia za sprzedaż wytworzonych nadwyżek energii elektrycznej, które odzwierciedli jej wartość rynkową.
System elektroenergetyczny musi być na bieżąco zarządzany pod kątem jego zbilansowania tzn. równoważenia źródeł wytwarzających energię elektryczną z bieżącym zapotrzebowaniem odbiorców na tę energię. Brak podjęcia działań odciążających sieć elektroenergetyczną oznaczać będzie, że w przypadku wysokiej generacji fotowoltaiki oraz niskiego zapotrzebowania mogą pojawiać się lokalne problemy w sieci dystrybucyjnej. Dalsze trwanie w obecnym mechanizmie opustów utrudniłoby w przyszłości możliwość wejścia potencjalnym prosumentom do systemu oraz wpłynęłoby negatywnie na obecnych prosumentów, gdyż ze względu na obciążenia sieci, ich instalacje podlegałyby automatycznym wyłączeniom.
Podstawowym celem nowego systemu rozliczeń pozostanie, jak do tej pory, obniżenie rachunków za energię elektryczną.
Zaproponowane zmiany w systemie rozliczeń prosumentów wpisują się w proces transformacji energetycznej naszego kraju. Konsumenci oraz odbiorcy aktywni, w tym prosumenci, muszą odgrywać
istotną rolę w dążeniu do osiągnięcia elastyczności niezbędnej do dostosowania systemu energii elektrycznej opartego na nergetyce rozproszonej.
Proponowany model otwiera rynek prosumencki na nowe podmioty, np. agregatorów, tworząc tym samym podstawy do wypracowania nowych modeli biznesowych. Będą one uwzględniać m.in. magazynowanie wyprodukowanej energii. Wprowadzenie na krajowy rynek energii agregatorów wynika z obowiązku implementacji dyrektywy rynkowej (2019/944). Dodatkowo, wykorzystanie potencjału nowych podmiotów, oferujących magazynowanie energii w rzeczywistych magazynach, pozwoli na zastąpienie obecnie funkcjonujących, wirtualnych sposobów przechowywania energii w sieci.
Wprowadzona zmiana w zakresie systemu rozliczeń prosumentów i rozpowszechnienie idei magazynów energii pozwoli na stabilny rozwój rynku prosumenckiego, zapewni większe bezpieczeństwo sieci energetycznych oraz zwiększy gwarancję sprawnego funkcjonowania instalacji. Zmiana systemu zapewni stały i harmonijny rozwój sektora OZE w długim horyzoncie czasu."
Źródło: KRIR