W odpowiedzi na pismo KRIR w sprawie terminali zbożowych, Ministerstwo Infrastruktury pismem z dnia 16 sierpnia 2024 r. przekazało następujące informacje.
Zgodnie z informacją przedstawioną przez Zarząd Morskiego Portu Szczecin i Świnoujście S.A., przeładunki agro na elewatorze Andreas w ostatnich latach wahały się w przedziale 125 tys. – 280 tys. ton rocznie nie przekraczając granicy 300 tys. Andreas przeładowywał też niewielką ilość towarów masowych (55,8 tys. ton w 2023 roku, 81,8 tys. ton w 2022 roku, głównie były to nawozy i wytłoczyny z orzecha). Potencjał roczny przeładunku zbóż i pasz dla Andreasa szacowany jest na 300 tys. ton. Biorąc pod uwagę całkowity potencjał przeładunkowy portów Szczecin i Świnoujście, szacowany na 4.060 tys. ton, udział Andreasa to zaledwie 7,4%. Udział w takiej wysokości powinien zostać zagospodarowany przez pozostałe terminale.
Oprócz Andreasa w porcie funkcjonuje jeszcze 7 terminali przeładowujących produkty agro. Terminale te to wspomniane w piśmie SBT i PZZ oraz Viterra, DB PS, Bulk Cargo PS, OT Port i Bunge. Z wymienionych 7 terminali 4 terminale to terminale specjalistyczne agro - SBT, Viterra, PZZ i Bunge.
Wspomniany wyżej szacunkowy potencjał portów ulegnie zwiększeniu dzięki inwestycjom czynionym przez same terminale jak i Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. Terminal SBT w połowie 2025 roku dzięki budowie dodatkowych silosów zbożowych zwiększy swoje roczne zdolności przeładunkowe z obecnego 1 mln ton do 1,5 mln, a składowe z 50 tys. ton do 75 tys. ton. Terminal OT Port Świnoujście również jest w trakcie realizacji inwestycji. Polega ona na połączeniu technologicznym istniejących magazynów płaskiego składowania z głębokowodnym nabrzeżem Chemików w porcie wewnętrznym w Świnoujściu, mogącym obsługiwać jednostki masowe o nośności DWT 80-100 tys. ton. Wykonanie zaplanowanych działań pozwoli na zwiększenie zdolności przeładunkowej z 300 ton do 1200 ton na godzinę czyli do 20.000 ton na dobę co pozwoli na zwiększenie
potencjału terminalu, jeżeli chodzi o przeładunki zbóż, do 2 mln ton rocznie. Planowane zakończenie inwestycji to także połowa roku 2025.
Również działania Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. dotyczące rozbudowy infrastruktury portowej mają na celu poprawę logistyki związanej z przeładunkami produktów agro. Działania ww. zarządu skupione były i są na poprawie infrastruktury dostępowej zarówno od strony lądu – kolejowej i drogowej – jak i od strony wody. Działania obejmują zarówno dostęp do portu w Szczecinie jak i w Świnoujściu.
Obecna głębokość toru wodnego to 12,5 m co pozwala na obsługę statków o zanurzeniu do 11 m (wcześniej było to 9,15m). Ponadto podmiot zarządzający portami Szczecin i Świnoujście prowadzi obecnie prace mające na celu pogłębienie basenów portowych i dostosowanie ich do tej głębokości. Przewidywane zakończenie prac to druga połowa 2025 roku. Jednak co najważniejsze z punktu widzenia przeładunków agro, to pogłębienie basenu przy nabrzeżu zbożowym do głębokości 12,5 m. Nabrzeże to obsługuje największy elewator zbożowy Szczecin Bulk Terminal. Przewidywane zakończenie inwestycji to koniec pierwszego kwartału 2025 roku.
W związku z powyższym należy podkreślić, że w portach Szczecin i Świnoujście podejmowane są działania mające na celu zapewnienie sprawnego przeładunku produktów towarów agro, w tym zboża.
W nawiązaniu do unieważnionych przetargów na inwestycje w portach morskich w Gdańsku i Gdyni, uprzejmie informuję, że w następstwie unieważnienia poprzedniego postępowania na dzierżawę terminalu zbożowego (obecnie w tymczasowej dzierżawie Mondry Terminal Gdynia) w Porcie Gdynia Zarząd Morskiego Port Gdynia S.A. w dniu 23 maja 2024 r. ogłosił nowe postępowanie. W ramach pierwszego etapu (zakończonego 3 lipca 2024 r.), pięć podmiotów złożyło wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz oferty wstępne. W ramach kolejnych etapów przewidziana jest prezentacja i omówienie ofert wstępnych oraz złożenie przez dopuszczone podmioty ofert ostatecznych (planowane na 18 września 2024 r.) i wybór najkorzystniejszej oferty.
W wyniku prowadzonego postępowania Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. spodziewa się kilkukrotnego wzrostu obecnych zdolności przeładunkowych terminalu zbożowego, które obecnie wynoszą 1 mln t.
Z kolei Zarząd Morskiego Port Gdańsk S.A. w dniu 15 maja 2024 r., w wyniku otrzymania licznych postulatów wskazujących istotną potrzebę zmiany warunków przetargu nr 1/SRH/2024 na oddanie w najem zabudowanej nieruchomości gruntowej zlokalizowanej w Gdańsku, odwołał go celem opracowania przetargu na nowych warunkach. Prace nad określeniem warunków nowego postępowania nadal trwają, niemniej Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. planuje ogłoszenie nowego przetargu na ww. nieruchomość jeszcze w bieżącym roku.
Zarówno zarządy polskich portów morskich jak i podmioty działające na ich terenie podejmują działania mające na celu realizację strategicznych inwestycji dla polskiego wybrzeża jak i gospodarki całego kraju, tak by zapewnić wydajną infrastrukturę zdolną sprostać wyzwaniom związanym z eksportem towarów m.in. z grupy agro.