W imieniu Zarządu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego, Prezes IRWŁ popierając wniosek członków Rady powiatowej IRWŁ w Sieradzu w sprawie nowelizacji tzw. ustawy odległościowej, wystosował pismo do Krzysztofa Tchórzewskiego Ministra Energii o podjęcie działań w sprawie zmiany przepisów. W dniu 16 lipca 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Zapisy ustawy wniosły zasadnicze zmiany w procedurze lokalizacji turbin wiatrowych, m.in.:
- wymóg sytuowania elektrowni wiatrowej wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (wcześniej było to możliwe również na podstawie decyzji o warunkach zabudowy),
- ustalenie minimalnej odległości wiatraka od budynku mieszkalnego a także budynku mieszkalnego od wiatraka, która nie może być mniejsza niż dziesięciokrotność wysokości elektrowni (dotychczas była to przyjęta jako optymalna odległość spełniająca normy hałasowe ok. 500m.)
Ustawodawca nie rozgraniczył zakresu stosowania minimalnej odległości pomiędzy elektrownie już funkcjonujące i te, które dopiero mają być realizowane, co w konsekwencji pozbawiło właścicieli gruntów możliwości budowy budynków mieszkalnych, na gruntach położonych w strefie nowo ustalonej odległości minimalnej (średnio ok. 1,5 km) od wiatraków już istniejących. Taki stan prawy dotyczy zarówno nowych budynków na nowo-tworzonych działkach budowlanych, jak i budowy nowego domu w ramach istniejącej zabudowy mieszkaniowej bądź zagrodowej, wobec czego skazuje się mieszkańców na pozostanie w dotychczas posiadanych budynkach mieszkalnych bez względu na ich stan techniczny czy rok budowy, z możliwością jedynie rozbudowy, nadbudowy lub remontu domu. Taki zapis pozbawia również gminę możliwości lokalizacji, często na terenach już zurbanizowanych, innych obiektów przeznaczonych na stały pobyt ludzi takich jak, budynki wielorodzinne, lokale komunalne i socjalne, domy pomocy społecznej itp.
Rygor takiej regulacji został nieco złagodzony przepisami przejściowymi, umożliwiającymi uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (na dotychczasowych zasadach) przez okres 72 miesięcy od wejścia w życie ustawy i możliwość prowadzenie postępowań o warunkach zabudowy dla budynków mieszkalnych, na gruntach znajdujących się „w oddziaływaniu wiatraka”, przez okres 36 miesięcy od wejścia w życie ustawy. Termin ten definitywnie skończył się 15 lipca 2019r. Po tej dacie każdy wniosek dotyczący ustalenia warunków zabudowy dla budynku mieszkalnego lokalizowanego w odległości mniejszej niż ustalona minimalna od wiatraka, zostaje rozpatrzony negatywnie.
Wydłużony czas do 72 miesięcy na sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na dotychczasowych zasadach a następnie ewentualne opracowanie planu przez gminę, w większości sytuacji nie otworzy właścicielom furtki umożliwiającej utworzenie zabudowy mieszkaniowej w obszarach położonych w odległości ok. 2 km wokół wiatraków. Taka sytuacja wywodzi się bezpośrednio ze stanu prawnego konieczności zgodności planu miejscowego z ustaleniami studium, bowiem stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest uchwalany przez radę gminy po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Należy wskazać, że ustawodawca nie przewidział zastosowania dotychczasowego trybu dla uchwalania studium, a uchwalenie studium „po nowemu” wiąże się z wprowadzeniem nowych stref ochronnych (ok. 2 km) wokół wiatraków.
Posiadane przez gminy studium najczęściej nie wskazują kierunku rozwoju w zakresie możliwości planowania zabudowy mieszkaniowej na terenach rolnych. Zatem opracowany nawet na dotychczasowych zasadach, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustalać funkcji niezgodnych z założeniami studium. Rozwiązaniem dla tak zobrazowanej sytuacji może być wprowadzenie w ustawie z 16 lipca 2016r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych zmiany, która wykluczyłaby spod działania ustawy sytuacje dotyczące wiatraków już wybudowanych.