7 marca 2018 r. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się spotkanie informacyjne skierowane do doradców rolnośrodowiskowych, w trakcie którego omówione zostały najważniejsze zmiany obowiązujące w tegorocznej kampanii naboru wniosków. Zmiany w tegorocznej kampanii wprowadzone zostały rozporządzeniem MRiRW z dnia 15 września 2017 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 25.09.2017 r. poz. 1775). Są to zmiany, które mają ułatwić realizację i wdrażanie działania Rolnictwo ekologiczne a wynikają z postulatów zgłaszanych przez branżowe związki rolników, organizacje ekologiczne oraz doradców rolnośrodowiskowych.
Najistotniejsze kwestie dotyczące działania Rolnictwo ekologiczne:
1. Możliwość podejmowania takich samych zobowiązań ekologicznych
• zobowiązania tego samego rodzaju nie mogą zostać podjęte w tym samym roku (poza przypadkami przejęcia zobowiązania innego rolnika);
• zobowiązania tego samego rodzaju to oddzielne zobowiązania - wszystkie wymogi i warunki muszą być spełnione oddzielnie dla każdego zobowiązania takiego samego rodzaju (poza warunkiem posiadania zwierząt w pakiecie 5. i 11. (Uprawy paszowe na GO) oraz 6. i 12. (TUZ)).
Jeśli rolnik podejmuje zobowiązanie ekologiczne (przystępuje do działania), zmienia realizowane pakiety w ramach kontynuowanego zobowiązania ekologicznego, bądź dodaje nowe zobowiązanie ekologiczne (innego lub takiego samego rodzaju) do dnia 15 lipca składa do ARiMR tzw. 1. i 3. oraz 4. stronę planu działalności ekologicznej (wykaz działek rolnych z realizowanym zobowiązaniem i latami jego realizacji).
2. Płatność ekologiczna w ramach pakietów 5. i 11. (Uprawy paszowe na gruntach ornych)
Warunkiem ubiegania się o płatność jest posiadanie zwierząt. Płatność: przyznawana jest do powierzchni nie większej niż liczba posiadanych zwierząt przeliczona na DJP podzielona przez współczynnik 0,3 - czyli proporcjonalnie do takiej powierzchni do jakiej „wystarczy” rolnikowi zwierząt. Zobowiązanie ekologiczne obejmuje wszystkie grunty zadeklarowane w ramach tych pakietów, nawet te, do których nie została przyznana płatność ekologiczna ze względu na to, że na tę powierzchnię „nie wystarczyło” rolnikowi zwierząt. W ramach „grupy rolników” nadal możliwe jest wspólne spełnianie warunku posiadania zwierząt lub uwzględnianie zwierząt innego rolnika (i jego małżonka) do przyznania płatności ekologicznej.
3. Okres posiadania zwierząt uwzględnianych do przyznawania płatności ekologicznej
Okres referencyjny utrzymania zwierząt podlegających obowiązkowi identyfikacji i rejestracji (tj. bydło, owce, kozy i konie) na potrzeby przyznawania płatności ekologicznej w ramach pakietów 5. i 11. (Uprawy paszowe na GO) oraz 6. i 12. (TUZ).
• bydło, owce, kozy i konie: 15 marca - 30 września roku złożenia wniosku
• świnie: 16 października roku poprzedzającego rok złożenia wniosku – 15 października roku złożenia wniosku
• inne gatunki: tak jak dotychczas tzn. „od kontroli do kontroli” jednostki certyfikującej
4. Weryfikacja wytworzenia produktu rolnictwa ekologicznego w przypadku nowonasadzonych drzew i krzewów
Wytworzenie produktu weryfikowane będzie z każdej z nowonasadzonych upraw (gatunku), a w przypadku nowonasadzonej plantacji wielogatunkowej z co najmniej jednej uprawy. Analogicznie będzie weryfikowany wymóg dotyczący przeznaczenia zbioru.
Warunek wytworzenia produktu w przypadku nowonasadzonych plantacji sadowniczych nie będzie weryfikowany:
• w pierwszym roku od ich nasadzenia – w przypadku maliny, truskawki, poziomki i borówki brusznicy;
• w pierwszych trzech latach od ich nasadzenia – w przypadku gruszy domowej, derenia jadalnego, rokitnika zwyczajnego, pigwy pospolitej, pigwowca japońskiego, róży dzikiej, róży jabłkowatej i róży pomarszczonej;
• w pierwszych dwóch latach od ich nasadzenia – w przypadku pozostałych gatunków roślin objętych wsparciem, a także w przypadku zadeklarowanych we wniosku w 2017 r. wszystkich nowonasadzonych uprawach maliny, truskawki, poziomki i borówki brusznicy.
Nowe plantacje sadownicze to te nasadzone przed upływem 25 dni, od dnia, w którym upływa termin składania wniosków (zamiast przed złożeniem wniosku).
Oświadczenie do ARiMR o nowonasadzonych plantacjach sadowniczych należy złożyć przed upływem 25 dni, od dnia, w którym upływa termin składania wniosków (zamiast do dnia 9 czerwca).
Rozporządzenie wprowadza również obowiązek deklaracji we wniosku wszystkich upraw jagodowych ze wskazaniem gatunku.
5. Płatność ekologiczna do konopi włóknistych (pakiet 1. i 7. Uprawy rolnicze)
Warunki ubiegania się o płatność:
• Płatność przyznana być może tylko jeśli rolnik wnioskuje o płatność do tej uprawy w ramach płatności bezpośrednich i spełnione są warunki jej przyznania w ramach płatności bezpośrednich.
• Powierzchnia uprawy nie może być większa niż objęta zezwoleniem (ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii).
• Uprawa odbywa się tylko w celu uzyskania liści, nasion lub kwiatostanów;
Rolnik ma obowiązek deklarowania pakietu i uprawianej rośliny we wniosku o przyznanie płatności ekologicznej (co do zasady rolnik deklaruje tylko pakiet).
6. Przekształcenie jednego z warunków przyznania płatności ekologicznej na analogiczny wymóg
Dotychczas uprawa roślin z listy to był warunek, w świetle nowych przepisów uprawa roślin z listy jest wymogiem. Oznacza to brak sankcji za przedeklarowanie w przypadku uprawy roślin spoza listy oraz podjęcie zobowiązania ekologicznego na tym gruncie.
Działanie Rolnictwo ekologiczne – projektowane zmiany
1. Sankcje wsteczne
Zróżnicowanie wysokości sankcji w roku stwierdzenia uchybienia i w latach poprzedzających wystąpienie tego uchybienia (tzw. sankcji wstecznych), w zależności od wpływu danego uchybienia na dotychczas osiągnięty lub zamierzony w perspektywie zobowiązania wieloletniego – efekt środowiskowy. Wprowadzone zostaną trzy rozróżnienia uchybień:
o uchybienia mające wpływ na efekt środowiskowy - sankcje wsteczne na poziomie sankcji z roku stwierdzenia uchybienia (np. uchybienia dot. np. baseline, utrzymania TUZ, uprawy sadów jednorzędowych),
o uchybienia niemające wpływu na efekt środowiskowy - sankcje wsteczne obniżone do najniższego możliwego poziomu tj. 1% płatności ekologicznej, w części która podlega zmniejszeniu w roku stwierdzenia uchybienia (uchybienia dot. np. koszenia/wypasania na TUZ, usunięcia zielonej biomasy, zachowania obsady drzew/krzewów w sadach, zabiegów pielęgnacyjnych w sadach),
o uchybienia mające pośredni wpływ na efekt środowiskowy - sankcje wsteczne proporcjonalnie zróżnicowane dla każdego roku poprzedzającego rok stwierdzenia danego uchybienia (uchybienia dot. np. rejestru działalności ekologicznej, planu działalności ekologicznej, złożenia oświadczenia o zaprzestaniu uprawy krzewów w 5 roku realizacji zobowiązania, oświadczenia o rodzaju plantacji sadowniczej).
2. Dodanie do listy gatunków uwzględnianych przy przyznawaniu płatności ekologicznej w ramach pakietów 5. i 11. (Uprawy paszowe na GO) oraz 6. i 12. (TUZ) bawołów domowych.
3. Pierwszeństwo przyznawania płatności ekologicznej do gruntów w ramach pakietu 5., a następnie w ramach pakietu 11. - w przypadku zbyt małej liczby zwierząt w odniesieniu do obszaru zadeklarowanego w ramach obu tych pakietów.
4. Oświadczenie o rodzaju uprawianej uprawy sadowniczej składane do ARiMR również w przypadku uprawy na działce rolnej uprawy jagodowej, jeśli w roku poprzednim w ramach zobowiązania na gruntach ornych była uprawiana roślina inna niż uprawa jagodowa np. truskawka – pszenica – truskawka.
Opracowanie na podstawie materiałów przekazanych przez MRIRW w ramach spotkania informacyjnego, które odbyło się dnia 7 marca br. i dotyczyło m.in. zmiany przepisów rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(Źródło: WIR)